وسواسِ ذهنی: تحلیلی بر اساسِ مفاهیمِ کینه‌توزی و بد‌ـ‌وجدانی نزدِ نیچه
وسواسِ ذهنی: تحلیلی بر اساسِ مفاهیمِ کینه‌توزی و بد‌ـ‌وجدانی نزدِ نیچه

کیوان انصاری؛ مالک حسینی

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 251-278

https://doi.org/10.30470/phm.2020.121121.1749

چکیده
  وسواسِ ذهنی عبارت است از افکاری ناخواسته که خارج از مهارِ فردِ مبتلا و به‌طورِ مکرّر در ذهن پدیدار می-شوند و ایجادِ اضطرابی نامعمول می‌نمایند. فرد، در واکنش، دست به اعمالِ وسواسی می‌زند که دافعِ اضطراب ...  بیشتر
"سرگشتگی فاعل اخلاقی در بستر عدم قطعیت و تردید"

معصومه موحدنیا

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 259-286

https://doi.org/10.30470/phm.2021.537226.2052

چکیده
  این جستار پژوهشی درباره عدم قطعیت هنجاری با تقریرهای مختلف و بررسی لوازم آن است. به این منظور عدم قطعیت در حیطه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، اجتماعی و حالات روانی را شرحی مختصر داده و با استفاده از روش تحقیق ...  بیشتر
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا

وحید خادم زاده

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 301-330

https://doi.org/10.30470/phm.2022.540242.2086

چکیده
  جهات جغرافیایی یکی از مهمترین مولفه های شناختی و زبانی انسان است که در معنای تحت الفظی شان به نسبت میان اجسام در عالم طبیعت اشاره دارند. جهت محیط – محاط به رابطه دو جسم اشاره دارد که مرزهای خارجی جسم ...  بیشتر
اخلاق‌باوری و قیم سالاری: امکان یا امتناع تحدید آزادی های فردی؟
اخلاق‌باوری و قیم سالاری: امکان یا امتناع تحدید آزادی های فردی؟

سید محمد حسینی؛ محمد یوسف زاده؛ حسین دباغ

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 335-376

https://doi.org/10.30470/phm.2022.553581.2214

چکیده
  ”قیم‌سالاری اخلاقی“ به چه معناست و چه تقریرهایی از آن می‌توان داشت؟ ”قیم‌سالاری“ چه ربط و نسبتی با ”اخلاق‌باوری“ دارد و وجوه افتراق و اشتراکش با ”اخلاق‌باوری“ چیست؟ در ”قیم‌سالاری“، ...  بیشتر
بررسی تطبیقی مبانی هستی شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم با مبانی حکمت صدرایی
بررسی تطبیقی مبانی هستی شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم با مبانی حکمت صدرایی

امیر عبدالهی خلج؛ مهدی منفرد

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.560015.2265

چکیده
  مبانی هستی‌شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم در قالب مـفاهیمی مخالف با رویکرد فلسفی رایج در مکانیک کوانتومی (تعبیر کپنهاگی) مورد توجه فیلسوفان علم بوده است. این پژوهش می‎کوشد با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، ...  بیشتر
بررسی تأثیر فلسفه اسلامیﺑر معماری سنتی ایران (با بررسی موردی معماری مسجد امام اصفهان)
بررسی تأثیر فلسفه اسلامیﺑر معماری سنتی ایران (با بررسی موردی معماری مسجد امام اصفهان)
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 93-136

چکیده
  ازآنجاکه مسجدیکی ازشاخصﺗرین بناهای معماری اسلامیﺍست، مطالعه وپژوهش درباره آن ضروری به نظرمیﺭسد. مسجد نمایان کننده باورهای قدسی دردنیای مادی است که علاوه برتأمین مکان موردنیاز بازبان کنایه واشاره ...  بیشتر
حل بحران معنویت از منظر سیدحسین نصر و ارزیابی آن
حل بحران معنویت از منظر سیدحسین نصر و ارزیابی آن

علی احمدپور

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 233-260

https://doi.org/10.30470/phm.2020.111996.1654

چکیده
  از دیدگاه نصر و سنت‌گرایان ریشه اصلی بحران معنویت درکنار نهادن وچشم‌پوشی ازسنت است؛چراکه سنت اصلی‌ترین منبع معنویت است. پس سنت هم آبشخور معنویت است و هم بازگشت بدان، زداینده بحران‌ها و از جمله بحران ...  بیشتر
حکمت عملی از نظر آکویناس
حکمت عملی از نظر آکویناس

فاطمه اصلی بیگی؛ مجید ملایوسفی

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 255-277

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34358

چکیده
  آکویناس بر این باور بود که طبیعت انسان مشتمل بر غایاتی ذاتی است که از نظمی پیروی می‌کنند که وی آن را قانون طبیعی می‌نامید. از نظر وی هم عقل نظری و هم عقل عملی دارای مبادی بدیهی‌ای هستند که بی نیاز از اثبات ...  بیشتر
پرسش باز مور و هنجارمندی اخلاقی؛ نقد پل بلومفیلد
پرسش باز مور و هنجارمندی اخلاقی؛ نقد پل بلومفیلد

رضا مثمر؛ سید علی کلانتری

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 257-288

https://doi.org/10.30470/phm.2019.86070.1404

چکیده
  مور (1903) در استدلال پرسش باز ادعا می‌کند که مفهوم «خوب» را نمی‌توان بر اساس مفاهیم دیگر اعم از مفاهیم طبیعی و غیر طبیعی تعریف کرد. پل بلومفیلد (2006) به تبعیت از داروال-گیبارد-ریلتن (1992) تقلیل ناپذیری ...  بیشتر
«کثرت‌گراییِ ارزشی» در نقدِ اخلاقیِ هنر: جستاری نقّادانه
«کثرت‌گراییِ ارزشی» در نقدِ اخلاقیِ هنر: جستاری نقّادانه

محسن کرمی

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 269-291

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32200

چکیده
  مسأله‌یِ معیارِ داوری در نقدِ اخلاقیِ هنر از سرنوشت‌سازترین مسائل در این وادی است، یعنی این مسأله که کدام دسته از ارزش‌ها معیارِ داوری در بابِ آثارِ هنری اند و ارزشِ نهاییِ آن‌ها را تعیین می‌کنند. ...  بیشتر
اصالت وجود صدرایی و برخی پیامدهای هستی شناختی آن
اصالت وجود صدرایی و برخی پیامدهای هستی شناختی آن

محمد نجاتی

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 273-294

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36304

چکیده
  ملاصدرا در قبال مبنای اصالت وجود و اعتباریت ماهیت دو رویکرد متفاوت دارد. این تفکیک بدان جهت است که وی در تبیین مبنای اصالت وجود در برخی مواضع مویداتی را ذکر می کند که گاهی گویای تحقق تبعی ماهیت بوده و گاهی ...  بیشتر
معناشناسی علامه حلی از مفاهیم حسن و قبح اخلاقی
معناشناسی علامه حلی از مفاهیم حسن و قبح اخلاقی

محمد رضا بیات؛ محمدحسین کلاهی

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 277-301

https://doi.org/10.30470/phm.2019.108340.1618

چکیده
  معناشناسی مفاهیم اخلاقی، بداهت و تعریف‌‌‌پذیری یا تعریف‌ناپذیری آنها از زمره مباحث فلسفه تحلیلی اخلاق است. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا با تکیه بر معناشناسی فیلسوفان تحلیلی اخلاق معاصر از مفاهیم ...  بیشتر
ارزیابی نقش فقرگزینی در خداگونه شدن انسان از منظر مایستر اکهارت
ارزیابی نقش فقرگزینی در خداگونه شدن انسان از منظر مایستر اکهارت

ابراهیم رستمی؛ سید محمد قادری

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 279-305

https://doi.org/10.30470/phm.2020.118542.1728

چکیده
  پژوهش حاضر با توجه به آثار اکهارت و با روش توصیفی ـ تحلیلی به نقش فقر گزینی در خداگونه شدن انسان پرداخته است اکهارت بر این باور بوده که مهمترین راه برای خداگونه شدن، وارستگی است و فقر بهترین راه برای رسیدن ...  بیشتر
ارزیابی فرجام‌شناسی یورگن مولتمان در الهیات مسیحی
ارزیابی فرجام‌شناسی یورگن مولتمان در الهیات مسیحی

سامان مهدور؛ محمد رضا بیات

دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 283-313

https://doi.org/10.30470/phm.2021.527636.1977

چکیده
  یورگن مولتمان، الهی­دان پروتستان، تحت تأثیر جنگ‌های جهانی و دیگر حوادث سیاسی و اجتماعی قرن بیستم، به این نتیجه رسید که خوانش سنتی از آموزة فرجام جهان نمی‌تواند بستر مناسبی برای تحقق امید مسیحی به ...  بیشتر
خودِ دیگر من: کشف بنیاد اخلاقی متافیزیک در اندیشه ارسطو
خودِ دیگر من: کشف بنیاد اخلاقی متافیزیک در اندیشه ارسطو

سیده زهرا مبلّغ

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 293-316

https://doi.org/10.30470/phm.2021.533901.2030

چکیده
  تفسیر غالب از نسبت میان متافیزیک و امر اخلاقی و عملی در آموزه‌های ارسطو، تفسیر تفکیکی است. طبق این تفسیر، ارسطو عقل و حکمت نظری را از عمل جدا می‌داند و از دید او میان متافیزیک و حکمت عملی، ارتباطی نیست. ...  بیشتر
بررسی سازگاری درونی صفات خدا در الهیات مسیحی بر مبنای پذیرش تاثرپذیری یا تاثرناپذیری خدا
بررسی سازگاری درونی صفات خدا در الهیات مسیحی بر مبنای پذیرش تاثرپذیری یا تاثرناپذیری خدا

زینب سادات میرشمسی

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 335-359

https://doi.org/10.30470/phm.2022.538983.2073

چکیده
  تعارض میان وجوب وجود ، اکتفای بالذات و تغییر ناپذیری خدا با علم مطلق و توجه خدا به بندگان و در نهایت عاطفه مندی خدا از موضوعاتی است که مورد توجه جدی فلاسفه و متکلمین قرار گرفته است . با توجه به اینکه در ...  بیشتر
تحلیل فلسفی چگونگی ارتباط حجّت اصولی با توجیه معرفت شناختی به واسطه‌ی مباحث فلسفه اخلاق
تحلیل فلسفی چگونگی ارتباط حجّت اصولی با توجیه معرفت شناختی به واسطه‌ی مباحث فلسفه اخلاق

محمد حسین صفایی

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 383-409

https://doi.org/10.30470/phm.2022.545400.2140

چکیده
  کارآمدی فقه در عصر حاضر به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین علوم در میان سایر شاخه‌های علوم اسلامی، ارتباط مستقیمی با میزان پاسخگو بودن منطق استنباطِ دینی در زمان فعلی و مقتضیات آن دارد. در همین راستا در ادبیات ...  بیشتر
حقیقت میزان علوم و اعمال از نظر ملاصدرا و مبانی فلسفی آن
حقیقت میزان علوم و اعمال از نظر ملاصدرا و مبانی فلسفی آن

مرتضی حسین زاده

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2024.533331.2023

چکیده
  یکی از مهم ترین مسائل مربوط به قیامت مواقف مختلفی است که در آیات و روایات به آن اشاره شده است و متکلمان و فیلسوفان با مبانی خاص خود به دنبال فهم صحیح از آن هستند. در این میان بیشتر متکلمان تبیین مادی گرایانه ...  بیشتر
رابطه قضا و قدر با علم پیشین الهی و جبر و اختیار از دیدگاه صدرالمتالهین
رابطه قضا و قدر با علم پیشین الهی و جبر و اختیار از دیدگاه صدرالمتالهین
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 138-161

چکیده
  یکی از مسائلی که در ادیان آسمانی و بخصوص دین مقدس اسلام در زمینه خداشناسی مطرح شده و متکلمین و فلاسفه الهی به تبیین عقلانی و فلسفی آن پرداخته‌‌اند، مسأله «قضا و قدر» است که یکی از پیچیده‌ترین مسائل ...  بیشتر
بررسی انتقادی نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری در باب متدولوژی فلسفه ملاصدرا
بررسی انتقادی نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری در باب متدولوژی فلسفه ملاصدرا

حسن رهبر

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 261-279

https://doi.org/10.30470/phm.2020.112236.1658

چکیده
  در میان دیدگاه های مختلف پیرامون روش شناسی فلسفه ملاصدرا، باورمندان به نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری بر این عقیده اند که ملاصدرا صرفاً در مقام گردآوری از کشف و نقل استفاده کرده است. پژوهش حاضر ...  بیشتر
بررسی تطبیقی نظریه دوگانه‌انگاری نوخاسته(هسکر) و حدوث جسمانی نفس(صدرالمتالهین) در نحوه تعلق یا تکون نفس
بررسی تطبیقی نظریه دوگانه‌انگاری نوخاسته(هسکر) و حدوث جسمانی نفس(صدرالمتالهین) در نحوه تعلق یا تکون نفس

فهیمه شریعتی؛ یاسر خوشنویس

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 289-313

https://doi.org/10.30470/phm.2019.103474.1563

چکیده
  دوگانه‌انگاری نوخاسته از جمله دیدگاه‌های معاصر در فلسفه ذهن است که طی عطف توجه دوباره به مبحث نوخاستگی در دهه‌های اخیر مطرح شده است. ویلیام هسکر، مبدع این نظریه درخصوص رابطه نفس و بدن، تا حدود زیادی ...  بیشتر
بررسی نسبت نظر و عمل ابن سینا در مقایسه با ارسطو
بررسی نسبت نظر و عمل ابن سینا در مقایسه با ارسطو

حسن عباسی حسین ابادی

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 295-321

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36305

چکیده
  فیلسوفانی مانند ارسطو و ابن‌سینا اندیشه‌ورزی را بالاترین فعالیت سعادت برای آدمی می‌دانستند. پرسش این است رابطه اندیشه و تأمل نظری با عمل چگونه است؟ بر اساس دیدگاه ایندو اندیشمند رابطه نظر و عمل در ...  بیشتر
ترسیم و بررسی الگوی ناسازگارگرایی وجوب علّی و مسئولیت اخلاقی
ترسیم و بررسی الگوی ناسازگارگرایی وجوب علّی و مسئولیت اخلاقی

ابراهیم علی پور؛ جواد دانش

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 303-326

https://doi.org/10.30470/phm.2019.100356.1545

چکیده
  نسبت میان وجوب علّی و مسئولیت اخلاقی از درازدامنه‌ترین مباحث دهه‌های اخیر در میان فیلسوفان اخلاق غرب بوده است. مقاله پیش‌رو می‌کوشد تا در گام نخست نقشه جامعی از الگوهای مختلف این متفکران را در پاسخ ...  بیشتر
بررسی نگرش سودگروانه به دین در سپهر حکمت ازتحلیلی، انتقادی و تطبیقی نگرش این‌جهانی به دین تا واکاوی نگرش جامع‌نگر
بررسی نگرش سودگروانه به دین در سپهر حکمت ازتحلیلی، انتقادی و تطبیقی نگرش این‌جهانی به دین تا واکاوی نگرش جامع‌نگر

هادی فنایی

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 307-337

https://doi.org/10.30470/phm.2020.128253.1806

چکیده
  نگرش سودانگارانه به دین، بیشتر، رویکردی نوظهور و متعلق به اندیشمندان جهان غرب به ویژه با تلقی عمل‌گروانه دین‌شناختی انگاشته می‌شود. گرچه چنین نگرشی به دین حاصل برخی نحله‌های فکری است که برای حقانیت ...  بیشتر
تقریر ابتکاری نصیرالدّین طوسی از برهان صدّیقین و بازتاب‌های آن در کلام اسلامی
تقریر ابتکاری نصیرالدّین طوسی از برهان صدّیقین و بازتاب‌های آن در کلام اسلامی

حمید عطائی نظری

دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 321-343

https://doi.org/10.30470/phm.2021.139789.1907

چکیده
  در میان برهان‌های خداشناسیِ ارائه­شده در فلسفه و کلام اسلامی «برهان صدّیقین» به سبب ویژگی‌های خاصّ خود جایگاهی منحصر به فرد دارد. این برهان که نخستین‌بار از سوی ابن‌سینا مطرح شد، با اقبال فیلسوفان ...  بیشتر