مسئله تصادف اخلاقی تاملی در دیدگاه مایکل مور
مسئله تصادف اخلاقی تاملی در دیدگاه مایکل مور

بهرام علیزاده

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 121-150

https://doi.org/10.30470/phm.2020.112382.1660

چکیده
  نیگل و ویلیامز معضل "تصادف اخلاقی" را محصول تعارض میان باور به اصل کنترل و فعالیت‌های اخلاقی می‌دانند. برخی معتقدند که این مسئله‌ای واقعی و حل‌ناشده در فلسفه معاصر است اما همه با این سخن موافق نیستند. ...  بیشتر
ضعف اراده از دیدگاه دیویدسن
ضعف اراده از دیدگاه دیویدسن
دوره 3، شماره 10 ، مرداد 1392، ، صفحه 127-153

چکیده
  ضعف اراده ترجمۀ واژۀ یونانی آکراسیا و به معنای عمل تعمدی فاعل، برخلاف حکم خویش به بهترین عمل است. برخی فلاسفه چنین پدیده‌ای را غیرممکن می‌دانند. دیویدسن از زمرۀ کسانی است که وقوع ضعف اراده را باور دارد. ...  بیشتر
بررسی نسبت انکار نبوت و الحاد به محمد‌بن‌زکریای‌ رازی
بررسی نسبت انکار نبوت و الحاد به محمد‌بن‌زکریای‌ رازی
دوره 4، شماره 13 ، آذر 1393، ، صفحه 129-157

چکیده
  محمدبن‌زکریای‌رازی فیلسوف قرن چهارم هجری (313 ه.ق)، یکی از اندیشمندان بزرگ ایران و جهان اسلام بشمار می‌رود اما برخی از مخالفین، وی را متهم به الحاد کرده و اعتقادات دینی اورا مورد خدشه قرار داده‌اند. در ...  بیشتر
مکینتایر و مسئله‌ی شکاف واقع-ارزش بر اساس کتاب در پی فضیلت
مکینتایر و مسئله‌ی شکاف واقع-ارزش بر اساس کتاب در پی فضیلت

میثم شیرزاد؛ علی اکبر عبدل آبادی

دوره 5، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 129-145

چکیده
  بی‌شک، مسألۀ شکاف واقع- ارزش را باید در زمرۀ مسائل بسیار مهمّ فلسفۀ اخلاق به‌شمارآورد. طرح مسألۀ شکاف واقع- ارزش را به فیلسوف شکّاک و تجربی‌مسلک اسکاتلندی، دیوید هیوم، منسوب دانسته‌اند. هیوم مدّعی ...  بیشتر
صلح پایدار، و عاملیت سیاسی نزد کانت
صلح پایدار، و عاملیت سیاسی نزد کانت
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 131-158

چکیده
  در این مقاله پس از بررسی مفاد رساله صلح پایدار کانت، به این می‌پردازیم که کانت با مسئله عاملیت سیاسی برای رسیدن به هدف مشخص برقراری صلح پایدار چگونه برخورد می‌کند. رساله صلح پایدار کانت در مورد اقدام‌های ...  بیشتر
بررسی مفهوم عدم در فلسفۀ هایدگر و نیشیدا
بررسی مفهوم عدم در فلسفۀ هایدگر و نیشیدا
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 135-161

چکیده
  موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث‌دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می‌پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی ...  بیشتر
الگوی مبناگرایی فیلسوفان مسلمان: تحلیل بازگشت و ابتنای گزاره‌های غیرپایه به گزاره‌های پایه
الگوی مبناگرایی فیلسوفان مسلمان: تحلیل بازگشت و ابتنای گزاره‌های غیرپایه به گزاره‌های پایه

هاشم قربانی

دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 135-154

چکیده
  معرفت‌شناسی در ناحیة توجیه که از جانب معرفت‌شناسان امروزین در دو قالب کلّیِ مبناگروی و انسجام‌گروی ارائه شده است، در روابط میان باورها و گزاره‌ها پژوهش می‌کند. در این جستار، ابتدا به تقریر معرفت‌شناسان ...  بیشتر
آیا اخلاق لویناس یک اخلاق پست‌مدرن است؟
آیا اخلاق لویناس یک اخلاق پست‌مدرن است؟
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 141-157

چکیده
  در این مقاله سعی شده است با معرفی اخلاق لویناس رگه‌های پست‌مدرنیستی اخلاق وی نشان داده شود. ابتدا توصیفی از ماهیت اخلاق پست‌مدرن ارائه شده تا با شناخت عناصر این نوع اخلاق شباهت و تفاوت بین اخلاق پست‌مدرن ...  بیشتر
تأملی بر مبانی علم‌شناسیِ سهروردی و ظرفیت‌سنجی آن در ارائۀ الگوی آموزشی
تأملی بر مبانی علم‌شناسیِ سهروردی و ظرفیت‌سنجی آن در ارائۀ الگوی آموزشی

آیسودا هاشم پور؛ علیرضا فارسی نژاد

دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 141-163

https://doi.org/10.30470/phm.2021.141742.1918

چکیده
  این نوشتار در پی واکاوی مبانی حکمت اشراق در ارائۀ تعریف نوینی از علم و ترسیم الگویی آموزشی بر آن اساس است. با تأملی در مبانی نورشناسی اشراقی، معرفت­شناسی، انسان­شناسی و روش­شناسی سهروردی این مطلب ...  بیشتر
سرشت وحی: مقایسۀ آراء مرتضی مطهری و نصرحامد ابوزید
سرشت وحی: مقایسۀ آراء مرتضی مطهری و نصرحامد ابوزید
دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1393، ، صفحه 143-163

چکیده
  تبیین سرشت وحی یکی از مسئله‌های پر مناقشه در الهیات ادیان ابراهیمی است. در الهیات اسلامی دربارۀ این موضوع دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است؛ براساس دیدگاه مشهور، وحی مجموعه‌ای از حقایق الهی است که توسط ...  بیشتر
نگرش های فلسفی مورخان ادیان : مطالعه موردی جیمز فریزر و میر چا الیاده
نگرش های فلسفی مورخان ادیان : مطالعه موردی جیمز فریزر و میر چا الیاده

ملیحه صابری نجف ابادی

دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 143-166

چکیده
  در تألیف کتاب های تاریخ ادیان، دیدگاههای مختلف عقیدتی و فلسفی، ارزش‌ها وتصورات قبلی پژوهشگرتاریخ ادیان را در چینش و انتخاب وقایع و تنظیم آن تحت تأثیر قرار می دهد . فرضیات معرفت‌شناسی درباره حقیقت شناخت ...  بیشتر
خطاهای نظریة خطای جان مکی
خطاهای نظریة خطای جان مکی

مهدی اخوان؛ سید مهدی کشمیری؛ حامد مرآتی

دوره 6، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 145-171

چکیده
  این مقاله می‌کوشد آرای فرااخلاقی فیلسوف اخلاق معاصر جی. ال. مکی (موسوم به نظریۀ خطا) را توصیف و تحلیل و نهایتاً سنجش انتقادی کند. نظرات فرااخلاقی و موضع شکاکانه مکی در خصوص احکام و گزاره‌های اخلاقی نیز، ...  بیشتر
اخلاق اطلاعات جهانی: نقد و بررسی دیدگاه چارلز اس
اخلاق اطلاعات جهانی: نقد و بررسی دیدگاه چارلز اس

محمدامین برادران نیکو؛ آرش موسوی؛ کیوان الستی

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 147-187

https://doi.org/10.30470/phm.2019.97644.1518

چکیده
  فناوری اطلاعات روابط میان انسان‌ها در سراسر دنیا را ممکن ساخته است. ازاین‌رو، نظریه‌پردازان اخلاقِ اطلاعات، مانند ‏چارلز اِس، تلاش می‌کنند تا یک نظریۀ اخلاقی جهانی ارائه دهند. چارلز اس معتقد است ...  بیشتر
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی

سید علی علم الهدا

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 149-168

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34354

چکیده
  در این مقاله نشان داده می‌شود در تفکّر صدرایی " وجود" هم نقش تبیین چگونگی کثرت در افراد یک ماهیت نوعیه را برعهده دارد و هم اینکه براساس نظریه حرکت جوهری لازم نیست عرض های یک ذات نقش تبیین چگونگی تحقق حرکت ...  بیشتر
امکان جمع بین زندگی اخلاقی و زندگی لذت بخش از نظر ارسطو
امکان جمع بین زندگی اخلاقی و زندگی لذت بخش از نظر ارسطو

مژگان محمدی؛ مالک حسینی؛ پرویز ضیا شهابی

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 151-182

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36300

چکیده
  نسبت میان زندگی اخلاقی و لذت و درد یکی از پرسش‌های مهم فلسفی است. آیا انسان اخلاقی لزوما لذت بیشتری از زندگی و عمل اخلاقی خود می‌برد؟ یا نه، اخلاق نسبتی با زندگی لذت‌بخش ندارد. و حتی چه بسا فرد غیراخلاقی ...  بیشتر
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت‌ چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت‌ چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان

رضا رضازاده؛ زهرا جلیلیان

دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 157-180

چکیده
  ملاصدرا در آثار برجسته خود به طور گسترده و ثابت به مسئلۀ انسان و سیر تعالی او ‌پرداخته است. «انسان سالک»، محور نظریه‌ی او در این باب را تشکیل می‌دهد که در ساختمان معنایی حکمت صدرایی از بسامد و اهمیت ...  بیشتر
بررسی سه برهان سلّمی، تُرسی و حفظ النسبة در اثبات تناهی ابعاد با تکیه بر دیدگاه ملا عبدالرزاق لاهیجی
بررسی سه برهان سلّمی، تُرسی و حفظ النسبة در اثبات تناهی ابعاد با تکیه بر دیدگاه ملا عبدالرزاق لاهیجی

سید رضا مؤذن؛ محمد مهدی مشکاتی

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 163-195

https://doi.org/10.30470/phm.2020.38501

چکیده
  چکیده تناهی ابعاد پیش فرض تصدیقی بسیاری از رهیافت های فلسفی است. بر این اساس فیلسوفان مسلمان به این مسأله توجه بسیار نشان داده اند. تنها ملاصدرا در چهار بحث مهم اثبات محرک بلا متحرک، اثبات واجب الوجود، ...  بیشتر
تفسیر هایدگر از فرونسیس در کتاب سوفیست افلاطون با نگاهی به کتاب هستی و زمان
تفسیر هایدگر از فرونسیس در کتاب سوفیست افلاطون با نگاهی به کتاب هستی و زمان

مریم صمدیه؛ مجید ملایوسفی

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 163-191

https://doi.org/10.30470/phm.2020.124226.1773

چکیده
  هایدگر در کتاب سوفیست افلاطون، به تفسیر کتاب ششم اخلاق نیکوماخوس ارسطو و به ویژه مبحث فرونسیس پرداخته است. وی در این کتاب به پنج نحوه‌ی کشف و گشودگی دازاین یعنی اپیستمه، تخنه، سوفیا، نوس و فرونسیس می‌پردازد. ...  بیشتر
تفسیری انتقادی بر دیدگاه هایدگر در باب حقیقت افلاطونی با تکیه بر مفهوم مثال خیر
تفسیری انتقادی بر دیدگاه هایدگر در باب حقیقت افلاطونی با تکیه بر مفهوم مثال خیر
دوره 5، شماره 14 ، تیر 1394، ، صفحه 167-197

چکیده
  هایدگر در مقاله‌ی نظریه‌ی افلاطون درباب حقیقت ادعا می‌کند که افلاطون با مطرح کردن نظریه‌ی مُثُل، مفهوم سنتی حقیقت به مثابه‌ی ناپوشیدگی (aletheia) را نادیده می‌گیرد و آن را به مطابقت اشیا و صور مثالی فرو ...  بیشتر
بررسی و نقد نظریه‌ی سویین برن درباره علم مطلق خدا
بررسی و نقد نظریه‌ی سویین برن درباره علم مطلق خدا

طیبه شاددل؛ منصور ایمانپور؛ حسین اترک

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 169-193

https://doi.org/10.30470/phm.2021.137853.1890

چکیده
  «علم مطلق» وصفی از خداباوری کلاسیک است که چگونگی فهم آن بر سایر آموزه‌های خداباوری کلاسیک، همانند تغییرناپذیری، اختیار خداوند، و اختیار انسان تأثیر‌گذار است. سویین‌برن، فیلسوف انگلیسی معاصر ...  بیشتر
دیالکتیک تثلیث در رابطه سکولار خدا و جهان
دیالکتیک تثلیث در رابطه سکولار خدا و جهان

سیدحمید طالب زاده؛ فاطمه دلاوری پاریزی

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 171-192

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32201

چکیده
  پرسش از رابطه خداوند و جهان، در طول تاریخ فلسفه، پرسشی همواره مهم و حیاتی بوده است. این رابطه گاه رابطه‌ای جدی و آن به آن و متصل و گاه منفصل و اصطلاحا سکولار است. در این نوشتار تلاش شده که بر مبنای فلسفه ...  بیشتر
تکثر ادیان و جستجوی عدالت الهی
تکثر ادیان و جستجوی عدالت الهی

قدرت اله قربانی

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 189-222

https://doi.org/10.30470/phm.2022.546049.2147

چکیده
  دنیای کنونی مملو از ادیانی است که آموزه‌ها و پیروان گوناگونی دارند. ضمن اینکه میان ادیان الهی و غیرالهی، یا خداباور و غیرخداباور، برخی اشتراکات و اختلافات قابل توجهی وجود دارد. چنین کثرتی با نظر به بسط ...  بیشتر
پذیرش گزاره بدون قرینه کافی بر مبنای نقد مفهوم اعتباری از نظر ویلیام جیمز و علّامه طباطبائی
پذیرش گزاره بدون قرینه کافی بر مبنای نقد مفهوم اعتباری از نظر ویلیام جیمز و علّامه طباطبائی

محمد حسین داودی؛ نفیسه ساطع

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 207-232

https://doi.org/10.30470/phm.2022.552070.2202

چکیده
  «اعتباری» اصطلاح پرکاربرد در معرفت‌شناسی است. جیمز از اعتبار به عنوان برون‌رفتی از عقل‌گرایی حداکثری استفاده می‌کند و آن را «فرض باور» یا «پذیرش اولیه باور» معنا می‌کند به‌گونه‌ای ...  بیشتر
حدوث و قدم عالم از منظر کندی
حدوث و قدم عالم از منظر کندی

علی رحیمی؛ محمد بنیانی

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.552044.2203

چکیده
  حدوث و قدم عالم، از مسائل مهمی است که همواره در فلسفه و کلام اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده با هدف تبیین و ارزیابی نظریه کندی – که نخسین فیلسوف اسلامی است- با تتبع در آثار وی، به سه دلیل بر اثبات ...  بیشتر
عدالت و التزام سیاسی: تحلیلی محتوایی بر گفتگوی سقراطی «کریتو»
عدالت و التزام سیاسی: تحلیلی محتوایی بر گفتگوی سقراطی «کریتو»
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 31-55

چکیده
  "عدالت" و "التزام سیاسی" هر یک از زاویه‌ای محور بحث فیلسوفان سیاسی در طول تاریخ اندیشه بوده‌اند. "عدالت" محور سامان نیک سیاسی است که هر فیلسوف سیاسی به دنبال تبیین و دستیابی به آن است. "التزام سیاسی" نیز ...  بیشتر