بررسی تحلیلی تطوّر مفهوم نفس از افلاطون تا ملاصدرا
بررسی تحلیلی تطوّر مفهوم نفس از افلاطون تا ملاصدرا

ملیحه صابری نجف آبادی

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 102-125

چکیده
  در حالیکه افلاطون، بر اساس اعتقادش به جهان ایده ها، نفس را مربوط به جهانی دیگر و امری مفارق از بدن معرفی می کند، ارسطو که توجه خود را به تفحص و چگونگی کارکرد واقعی موجودات این جهان معطوف داشته، بر نظر ورزی ...  بیشتر
لَری لاودن و استقراء بدبینانه
لَری لاودن و استقراء بدبینانه

جواد اکبری تختمشلو

دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 103-134

چکیده
  واقع‌گرایان، با تکیه بر برهان «معجزه ممنوعِ» خود، می‌گویند که بهترین تبیین برای موفقیت فوق‌العادۀ تئوری‌های علمی این است که آنها (تقریباً) صادق هستند؛ اما لَری لاودن، با انتشار مقاله‌ای در سال ...  بیشتر
آیا هنوز دربارهی واقعیت و صدق چیزی برای گفتن هست؟
آیا هنوز دربارهی واقعیت و صدق چیزی برای گفتن هست؟
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 107-129

چکیده
  فیلسوف آمریکایی هیلاری پاتنم (متولد 1926) در دهه‌های اخیر نویسنده‌ی بزرگی در زمینه‌ی فلسفه‌ی ذهن، فلسفه‌ی زبان و فلسفه‌ی شناخت بوده است. پاتنم که در ابتدا مدافع روی‌کردی «کارکردگرایانه» به ذهن ...  بیشتر
چالش‌های «آزادی» در کاوش‌های «میل» و «فِینبرگ»
چالش‌های «آزادی» در کاوش‌های «میل» و «فِینبرگ»

شیرزاد پیک حرفه

دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 107-142

چکیده
  جوئل فِینبرگ فیلسوفی پیش‌رو در فلسفه اخلاق، حقوق و سیاست معاصر است. او شیوه نگاه مردم را به بسیاری از مسایل دگرگون کرد و نظام قضایی آمریکا، در نیم قرن اخیر، بیش و پیش از هر نظریه‌ای، تحت تأثیر نظریه او ...  بیشتر
الاهیات دیجیتال و معاد جسمانی با نگاه انتقادی بر آرای فرانک تیپلر
الاهیات دیجیتال و معاد جسمانی با نگاه انتقادی بر آرای فرانک تیپلر

محمدحسین مرادی نسب؛ علی شیروانی هرندی

دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 113-134

https://doi.org/10.30470/phm.2021.139526.1905

چکیده
  شتاب روزافزون علوم رایانه­ای به­ویژه در زمینۀ هوش مصنوعی، به شکل‌گیری الاهیاتی نوپا منجر شد که از آن به الاهیات دیجیتال تعبیر می‌شود. الاهیات دیجیتال با تعاریفی نو از انسان، روح، زندگی و نظایر آن، ...  بیشتر
تحلیل و بررسی سازگاری رمز پردازی با حکمت متعالیه صدرایی
تحلیل و بررسی سازگاری رمز پردازی با حکمت متعالیه صدرایی

احمدرضا هنری؛ طاهره کمالی زاده؛ ایرج داداشی

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 119-147

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34353

چکیده
  نگاه رمزی به عالم میراث ارزشمند تمدن‌های کهن بشری است که در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز جایگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حکمای مسلمان همواره از این شیوه برای ارائه تعالیم خود بهره برده‌اند. رمزپردازی ...  بیشتر
انسان‌شناسی فرانسیس بیکن و بحران‌های زیست‌محیطی
انسان‌شناسی فرانسیس بیکن و بحران‌های زیست‌محیطی
دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1393، ، صفحه 121-142

چکیده
  بحران‌های زیست‌محیطی عصر حاضر محصول عوامل متعدد فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. نقش عوامل فکری- فلسفی در زایش این بحران‌ها نه تنها نقشی اثرگذار و غیرقابل انکار است؛ بلکه اصولاً نظریات فلسفی از بنیادی‌ترین ...  بیشتر
تحلیل تطبیقی بنیادهای معرفت‌شناختی اقدام‌پژوهی از منظر فلسفۀ انتقادی و تفسیری
تحلیل تطبیقی بنیادهای معرفت‌شناختی اقدام‌پژوهی از منظر فلسفۀ انتقادی و تفسیری

سوسن کشاورز؛ علی احمدی؛ محمود مهر محمدی؛ یحیی قائدی

دوره 6، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 121-146

چکیده
  هدف اصلی این پژوهش بررسی  بنیادهای معرفت‌شناختی اقدام‌پژوهی از منظر فلسفۀ انتقادی و تفسیری است. برای رسیدن به هدف مذکور نظریات ویلفرد کار و استفان کمیس، از اندیشمندان فلسفۀ انتقادی، و جان دیویی و ...  بیشتر
بررسی تبعیض نژادی در فلسفه کانت
بررسی تبعیض نژادی در فلسفه کانت

حمیدرضا سعادت نیاکی؛ علی فتح طاهری

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 121-150

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36299

چکیده
  یکی از چالش های مطرح درباره حقوق انسان در فلسفه عملی کانت، سخنان نژادپرستانه او است. در نگاه اول، این سخنان با روح حاکم بر تفکر او متعارض به نظر می رسد. برخی کانت پژوهان به توجیه آن پرداخته اند و بعضی دیگر، ...  بیشتر
رویکرد فلسفی کندی در مورد راهکارهای مقابله با حزن و اندوه
رویکرد فلسفی کندی در مورد راهکارهای مقابله با حزن و اندوه
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 123-139

چکیده
  ابویوسف یعقوب ابن اسحاق کندی (185- 252 هـ ق) ـ معروف به فیلسوف عرب و اولین فیلسوف اسلام ـ رساله‌ای در رابطه با راهکارهای مقابله با حزن و اندوه نوشت که در عصر خود کمنظیر است. این رساله در زمره‌ی نوعی نگارشِ ...  بیشتر
مبانی متافیزیکی فیزیک کوانتوم دیویدبوهم ( با محوریت ایده نوین جهان هولوگرافیک
مبانی متافیزیکی فیزیک کوانتوم دیویدبوهم ( با محوریت ایده نوین جهان هولوگرافیک

ستار طهماسبی

دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 125-155

چکیده
  دیوید بوهم، استاد دانشگاه لندن، و یکی از بزرگترین فیزیکدانان فیزیک کوانتوم بود که با تفسیر هستی شناختی از مکانیک کوانتوم و با نگرش کل نگری و اعتقاد به متغیرهای پنهان، به مخالفت با تفسیر رایج مکانیک کوانتوم ...  بیشتر
رهشِ سهروردی از چالشِ مطابقت و این‌همانی
رهشِ سهروردی از چالشِ مطابقت و این‌همانی

محسن اکبری؛ محمد حسین حشمت پور

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 127-146

https://doi.org/10.30470/phm.2019.103988.1567

چکیده
  سهروردی در نظام حکمت اشراق، از خود و خودآگاهیِ شهودی‌اش ره می‌سپرد و به خدا می‌رسد. او از یک‌سو، هویتِ خود و مبادی نوری‌اش را «حضورِ نزد خود» می‌یابد و از دیگر سو، فاعلیت (مبدئیت) و دیگرآگاهیِ ...  بیشتر
جایگاه دیگری در ساخت‌گشایی سوبژکتیویته و اخلاق: لکان و لویناس
جایگاه دیگری در ساخت‌گشایی سوبژکتیویته و اخلاق: لکان و لویناس

بیان کریمی؛ محمد اصغری

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 131-162

https://doi.org/10.30470/phm.2021.141729.1917

چکیده
  دغدغه و هدف اصلی در این مقاله بررسی و مقایسة جایگاه مفاهیم سوبژکتیویته، دیگربودگی و اخلاق در اندیشة لکان و لویناس است. نحوة مواجهة این دو متفکر به موضوعات مذکور با نقد و به چالش کشیدن سوبژکتیویسم عقلانی ...  بیشتر
بسط‌پذیری معارف وحیانی در گسترۀ ولایت
بسط‌پذیری معارف وحیانی در گسترۀ ولایت

هادی فنایی

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 133-162

https://doi.org/10.30470/phm.2020.38508

چکیده
  در این جستار، به بسط پذیری معارف وحیانی و گشودگی زمینه ارتباط انسان با منبع وحیانی­­­­- ­الهی بر پایه سه ساحت اندیشه­های فلسفی و عرفانی اندیشمندان مسلمان و نیز قرآن و متون روایی پرداخته شده ...  بیشتر
نقش اعیان ثابته بر اختیار انسان از منظر ملاصدرا
نقش اعیان ثابته بر اختیار انسان از منظر ملاصدرا

مرضیه اخلاقی

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 137-160

https://doi.org/10.30470/phm.2021.525514.1966

چکیده
  اعیان ثابته در مباحث هستی‌شناسی عرفانی، کلید فهم بسیاری از مباحث قضا و قدر، جبر و اختیار، علم پیشین خدا و امثال آن است. صدرالمتألهین در حلّ برخی مسائل فلسفی خود اعیان ثابته را به کار گرفته است. پذیرش نظریه ...  بیشتر
خوانش کربن از فلسفة تطبیقی
خوانش کربن از فلسفة تطبیقی
دوره 5، شماره 14 ، تیر 1394، ، صفحه 143-166

چکیده
  هانری کربن از جمله متفکرانی است که به طور جدی در صدد محقق کردن ماهیت و چیستی فلسفة تطبیقی بر آمده است. منبع الهام کربن در باب تبیین فلسفة تطبیقی پدیدارشناسی هوسرل بوده است.اعمال روش پدیدارشناسی در فلسفة ...  بیشتر
بررسی جایگاه انرگیا و انتلخیا در اندیشه ارسطو
بررسی جایگاه انرگیا و انتلخیا در اندیشه ارسطو

حسن عباسی حسین ابادی؛ مستانه کاکایی

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 145-170

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32198

چکیده
  مفهوم کمال در اندیشه ارسطو در مابعدالطبیعه با کلماتی مانند انرگیا و انتلخیا بیان می‌شود هر دو در انگلیسی بهactuality ترجمه شده است. ارسطو در مباحث مختلف از «انرگیا» و «انتلخیا» سخن گفته است: در ...  بیشتر
نقد نئوداروینیسم ماده‌گرایانه با تکیه بر آراء تامس نیگل
نقد نئوداروینیسم ماده‌گرایانه با تکیه بر آراء تامس نیگل

صمد حسینی؛ عباس یزدانی

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 151-181

https://doi.org/10.30470/phm.2022.539785.2079

چکیده
  مطابق با تلقی نئوداروینیست­های ماده­گرا، حیات و همۀ امور مربوط به آن صرفاً نتیجۀ عملکرد قوانین مادی بوده و هیچ عامل غیرمادی یا ماورائی در ایجاد آن دخالتی نداشته است. از این رو، برای ارائه تبیینی جامع ...  بیشتر
پاسخ های دینی به مسأله‌ی وجودی شر
پاسخ های دینی به مسأله‌ی وجودی شر

عباسعلی منصوری؛ اسداله آژیر؛ سید فضل اله روشن

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 167-200

https://doi.org/10.30470/phm.2022.557887.2245

چکیده
  مسأله شر صورتبندیهای مختلفی دارد که یکی از آنها مسأله وجودی شر نام دارد؛ به این معنا که وقتی شرها و رنجهای دنیا به صورت بالفعل دامنگیر انسان میشوند، آدمی از نظر روانی قادر نیست به رابطة سابق خود با خدا ...  بیشتر
تحلیلی انتقادی بر شر نظام مند از منظر آگاهی بدنمند
تحلیلی انتقادی بر شر نظام مند از منظر آگاهی بدنمند

حسین سخنور؛ غلامحسین خدری

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.552348.2204

چکیده
  چکیده: «شرِ سیستماتیک» تعبیر یوجین ناگاساوا از عنوان شری است که وی در مقاله «مساله شر برای خداناباوران» از آن پرده برداری نموده است. ادعای وی این است که شر نه تنها اختصاص به بلایای طبیعی و فجایع ...  بیشتر
ساختار نحوی و معنایی منطق موجهات محمولی از دیدگاه کریپکی
ساختار نحوی و معنایی منطق موجهات محمولی از دیدگاه کریپکی
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 11-30

چکیده
  سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام ...  بیشتر
پارادوکس‌های تأیید
پارادوکس‌های تأیید
دوره 2، شماره 5 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 83-108

چکیده
  یکی از مباحث مهم معرفت‌شناسی، بحث استقراء، انشاء حکم کلی از مشاهده مصادیق جزئی و ارائه شواهد و قرائن خوب برای تأیید آن است. مسأله این است که برای تأیید یک حکم کلی به چه تعداد و با چه کیفیتی از شواهد و قرائن ...  بیشتر
رهیافت معرفت شناسی به عالم برزخ و عالم خیال از دیدگاه ابن عربی
رهیافت معرفت شناسی به عالم برزخ و عالم خیال از دیدگاه ابن عربی
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 113-139

چکیده
  ابن عربی، برزخ را به معنای حدّ فاصل بین دو چیز می داند که معرفت آن امری عقلانی است امّا وجود آن امری خیالی است. وی مراتب وجودیِ برزخ را به برزخ نزولی (اعیان ثابته) و برزخ صعودی (برزخ پس از مرگ) تقسیم می کند.به ...  بیشتر
مفهوم همبستگی در اندیشه‌ی ریچارد رورتی
مفهوم همبستگی در اندیشه‌ی ریچارد رورتی
دوره 3، شماره 9 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 119-142

چکیده
  رورتی در تلاش است به عنوان یک فیلسوف تحلیلی، در بستر اندیشه‌ای پسامدرنی و با نگاهی پراگماتیکی که به واژگان‌ و زبان دارد، به ساختار شکنی مسائل مختلف فلسفه مبادرت ورزد. بدین منظور، او تمام معرفت‌شناسی ...  بیشتر