دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 324
تبیین تفسیرهای گوناگون از قاعده «المتفرقات فی وعاء الزمان، مجتمعات فی وعاء الدهر»
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 17-48
چکیده
قاعده «المتفرقاتُ فی وِعاءِ الزمان، مجتمعاتٌ فی وعاءِ الدَهرِ» یکی از قاعده‌های پرکاربرد در مباحث فلسفه اسلامی است که در نظام فکری اندیشمندانی چون میرداماد، نقشی اساسی ایفا می‌نماید. این قاعده ... بیشتر
از تصرّف تا عشق: فهم کار معمار در مکتب صدرایی
دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 17-49
چکیده
مکتب صدرایی قابلیت بالایی برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های حوزة معماری در زمینه‌های مختلف دارد. این نوشته نیز در تلاش است تا کار معمار را بر مبنای این مکتب با استفاده از منظومة مفاهیمی که از کلام ملاصدرا ... بیشتر
بررسی شأن معرفتی حافظه از دیدگاه متیو فرایس و علامه محمد حسین طباطبایی
دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402
چکیده
ادراک حسی، عقل، گواهی و درون‌نگری از منابع بنیادین باور هستند. اینکه حافظه از منابع اساسی باور باشد، بسیار مورد بحث قرار گرفته است. این نوشتار بر آن است تا با رویکردی تحلیلی به تطبیق دیدگاه فرایس و علامه‌طباطبایی ... بیشتر
بررسی چگونگی پیوند توحید صفاتی با نظام معقولات در نزد خواجه نصیر
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 11-29
چکیده
بررسی چگونگی پیوند توحید صفاتی با نظام معقولات در نزد خواجه نصیر چکیده بحث اسماء و صفات و کیفیت ارتباط آن با ذات الهی از اهم مباحث توحیدی و در این میان مسئله‌ی عینیت یا زیادت صفات با ذات خداوند همواره ... بیشتر
ارتقای دارایی‌های معنوی نهادهای رسمی و غیررسمی با غنای اخلاقی سرمایۀ انسانی
دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 19-48
چکیده
مروزه از سرمایۀ انسانی بهعنوان مهمترین دارایی برای پیشرفت نهادها، سازمانها و شرکتها یاد میشود؛ محققان دریافتهاند توسعۀ اصالت فردی، زیربنای خودشکوفایی و نوآوری در اجتماع و بنیادگذار پیشرفتهای ... بیشتر
ملاصدرا، تفسیر یا تأویل
دوره 3، شماره 10 ، مرداد 1392، ، صفحه 21-53
چکیده
قرآن (طریق وحی) در کنار استدلالات عقلی و برهان و نیز تهذیب نفس و عرفان، یکی از مؤلفه‌های اصلی و در حقیقت مهمترین رکن حکمت متعالیه به‌شمار می‌آید.. صدرالمتألهین به عنوان فیلسوف، مفسّر و عارف بزرگ جهان ... بیشتر
رابطۀ خیال و اراده در فلسفۀ ملاصدرا
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 21-39
چکیده
خیال به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ادراکی انسان، نقش موثری در رفتار انسانها و سعادت آنها دارد. مقالۀ حاضر با هدف تبیین ماهیت خیال، ماهیت اراده و چگونگی ارتباط خیال و اراده در نفس انسان تدوین گردیده ... بیشتر
معاد جسمانی از دیدگاه ابن عربی
دوره 2، شماره 5 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 23-36
چکیده
ابن عربی معاد را هم روحانی و هم جسمانی می‌داند. از نظر وی، ماهیت حقیقی معاد و حشر، جمع شدن نفوس جزیی در نفس کلّی است. معاد جسمانی نیز دارای دو کیفیت متفاوت برای بهشتیان و دوزخیان است. زیرا حشر جسم بهشتیان ... بیشتر
رابطة « اخلاق» و «الهیات» در فلسفة ایمانوئل لویناس
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 27-42
چکیده
این مقاله به تحلیل رابطة اخلاق و الهیات در تفکر لویناس میپردازد. لویناس با مطرح کردن مساله «همان» و «دیگری» در فلسفه خود، اخلاق را پایه فلسفة اولی یا الهیات خویش قرار می‌دهد. او با تفسیری ... بیشتر
تحلیل اعتبار و ارزش معرفتی برهان‌های امکان و وجوب نزد ابن سینا و ملاصدرا
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 27-43
چکیده
برهان امکان و وجوب که گاهی به اختصار از آن به برهان "امکان" تعبیر می شود، یکی از استوارترین براهین عقلی بر اثبات وجود خداوند است. این برهان، در میان حکمای اسلامی از اهمیت خاصی برخوردار است و از آن، به عنوان ... بیشتر
بررسی خاطره، وفاداری و نوع‌شناسی اخلاقی یا استفاده از کارکردهای یونگی ذهن
دوره 3، شماره 9 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 30-47
چکیده
یکی از مسائل اصلی در فلسفه اخلاق، پرسش از وسعت و شدت دترمینیزم در بروز رفتارهای اخلاقی و غیراخلاقی در انسانها می‌باشد. مطالعه دترمینیزم در حوزه ارزشهای اخلاقی چه برای تفکری که به آزادی در حوزه عمل و گزینش ... بیشتر
مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 33-58
چکیده
یکی از مشکلات اخلاقی در نظام‌های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن‌عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی ـ چه خوب تلقی شود چه بد ـ فعلِ خداوند است. ... بیشتر
نقش انسان‌شناسی در فلسفۀ اخلاق کانت
دوره 4، شماره 13 ، آذر 1393، ، صفحه 33-52
چکیده
اکثریت قریب به اتفاق کسانی که به تحقیق دربارۀ فلسفۀ اخلاق کانت مشغول‌اند کانت را به دلیل مباحث موجود در بنیادهای مابعدالطبیعه اخلاق و نقد عقل عملی، به عنوان فیلسوفی می‌شناسند که مخالف این دیدگاه است ... بیشتر
فلسفه‌ی ملاصدرا و نظریه‌ی معنا؛ کاوشی معناشناختی در برخی دلایل نظریه‌ی وجود ذهنی
دوره 5، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 33-50
چکیده
از آنجا که زبان، اندیشه و واقعیّت در ارتباط نزدیک باهم قرار دارند، هرگونه حکمی‌که در حیطۀ معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی صادر شود، بازتاب و پیامدی نیز در فلسفۀ زبان دارد. در این مقاله کوشش کرده‌ایم تا ... بیشتر
معنای زندگی از دیدگاه ویکتور فرانکل
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 35-57
چکیده
پرسش از معنای زندگی، از مهمترین سوالات انسان است. امروزه پرداختن به این پرسش، بیش از گذشته احساس میشود؛ و به همین دلیل متفکران زیادی نیز، به بحث و بررسی در این باب پرداخته‌اند. بی‌تردید ویکتور فرانکل ... بیشتر
گونه‌های گوناگون فایده‌گرایی
دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1393، ، صفحه 35-69
چکیده
در چند دهۀ اخیر فیلسوفان فایده‌گرای بی‌شماری در زمینۀ اخلاق هنجاری فعالیت گسترده‌ای داشته، کوشیده‌اند با ارائۀ تفسیر جدیدی از «بیشینه‌سازی» ویا «خیر»، فایده‌گرایی را از گزند انتقادهای ... بیشتر
نقد و بررسی نسبی‌گرایی اخلاقی از منظر علامه طباطبایی
دوره 6، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 35-58
چکیده
علامه طباطبایی در المیزان، روایتی از نسبی‌گرایی اخلاقی را مطرح کرده، به نقد و بررسی آن میپردازد؛ نسبی‌نگری‌ای که به هیچ اصل اخلاقی جهان‌شمولی باور ندارد و اخلاق را تابع اهداف و شرایط متغیر اجتماعی ... بیشتر
گذار از شکاکیت و ضرورت تفسیر متافیزیکی از امر مطلق در فلسفه هگل
دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 37-74
چکیده
هگل در جای جای فلسفه خویش از امر مطلق، روح مطلق و ایده مطلق سخن می‌گوید و از آن به بنیان وحدت هستی و معرفت و مفهوم و واقعیت یاد میکند. اما نزاعی کلیدی در تفسیر حقیقت این امر شکل می‌گیرد: آیا مقصود هگل ... بیشتر
هنر بدون متافیزیک: خوانشی پساساختارگرایانه از هنر
دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 37-58
چکیده
هنر مدرن منادی دوران جدیدی است، دوران تعلیق و وانهادگی؛ دورانی که در حوزه‌های عمومی‌تر پست‌مدرن نامیده میشود. پساساختارگرایی اندیشه‌ی چنین دورانی است، دورانی که انسان به سرشت تاریخی خود پی می‌برد ... بیشتر
مبانی اشراقی ابن‌ابی‌جمهور احسائی در تحلیل صفات الهی
دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 39-60
چکیده
حکمت اشراقی سهروردی، با توجه به قرابت اندیشة شیعی و اشراقی، همراه با شکوفایی اندیشة شیعی در تفکر علمای امامیه بسط و تداوم یافت. ابن‌ابی‌جمهور احسایی حکیم و متکلم برجستۀ شیعی قرن نهم هجری (متوفای ابتدای ... بیشتر
نسبت میان باور دینی و «ارزشمندی» زندگی با نظر به دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 41-67
چکیده
این مقاله به مسأله ارزشمندی زندگی، که یکی از بحرانهای معنوی انسان مدرن است، میپردازد. در این راستا ، ضمن طرح نظریات طبیعت‌باوران در این خصوص، از خلال بیانات علامه در سراسر المیزان دیدگاهی فراطبیعت‌باور ... بیشتر
تأثیر مرگ‌اندیشی بر زندگی‌اصیل در اندیشه هایدگر
دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 41-73
چکیده
تحقیق حاضر متمرکز بر بررسی موضع هایدگر در قبال تأثیر مرگ‌اندیشی بر زندگی اصیل و نسبت میان مرگ، زندگی و اصالت است. برای نیل به این هدف از روش توصیفی تحلیلی استفاده شد. دغدغه‌ی هایدگر پرسش از هستی با تحلیل ... بیشتر
معرفت‌شناسی فضیلت محور: نقد و بررسی دیدگاه لیندا زاگزبسکی
دوره 5، شماره 14 ، تیر 1394، ، صفحه 43-79
چکیده
معرفت‌شناسی فضیلت محور عنوان گونه‌ای جدید از نظریات معرفت‌شناختی است که با الگو برداری از نظریات فضیلت محور در حوزه اخلاق شکل گرفته است. از جمله سرشناس‌ترین نظریه پردازان معرفت‌شناسی فضیلت محور میتوان ... بیشتر
ارائه تحلیل زبانی گیلبرت رایل از مبحث «خود» و مقایسه آن با دیدگاه ملاصدرا
دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 43-64