امین قائمی؛ میثم سفیدخوش
چکیده
همانگونه که کییرکگور میگوید، رنج آدمی یادآور فردیت آن است؛ ولی این رنجِ متفرد در هنگام ظهور یک بلای فراگیر چگونه میشود و چه تحولاتی را از سر میگذراند؟ آیا عمومیت بلا همیشه زمینهای است ...
بیشتر
همانگونه که کییرکگور میگوید، رنج آدمی یادآور فردیت آن است؛ ولی این رنجِ متفرد در هنگام ظهور یک بلای فراگیر چگونه میشود و چه تحولاتی را از سر میگذراند؟ آیا عمومیت بلا همیشه زمینهای است که فرد به یُمن آن رنجِ بلا را بیشتر تاب میآورد؟ مگر عمومیت بلا مجالی برای یاریرسانی به دیگرانی که درگیر رنجند باقی میگذارد؟ آیا میان انواع بلایای فراگیر از حیث اقتضائات آنها برای تابآوری یا غلبه بر رنجِ متفرد تفاوتی نیست؟ پرسشهایی از این دست، ما را به بازخوانی نسبت فردیت رنج و عمومیت بلا وا میدارد؛ زیرا خود کییرکگور به تحلیل رنج آدمی در وضعیت عمومیت بلا نپرداخته است. وی در کتاب بیماری تا سرحد مرگ از زبان شخصیتی به نام آنتیکلیماکوس، بهعنوان نمایندهای از یک وضعیت اگزیستانسیل آدمی، نظرگاهی دربارۀ مفهوم رنج پیش میاندازد که نسبت تنگاتنگی با مفهوم نومیدی دارد و دستمایۀ تحلیل ما برای بررسی مسألۀ فردیت رنج در عمومیت بلاست. ما در این تحلیل از رویکردی که آن را آنتیکلیماکوسی مینامیم یاری میگیریم تا به پرسشهای مربوط به نسبت مذکور پاسخی دهیم. در این نوشتار بهطورمختصر خواهیم گفت که فردیت رنج در شرایط عمومیت بلا شاید انسانِ تنهاشده را از پیگیری همنهاد در یک دیالکتیک سهسطحی برای رهایی از نومیدی باز دارد، ولی حضور امرابدی الهی در بستر امورزمانمند میتواند در این زمینه راهگشا باشد.
