جنون فلسفه: نظریه‌ی مثل افلاطون و نسبت آن با اندیشه‌های اخلاقی و سیاسی او
جنون فلسفه: نظریه‌ی مثل افلاطون و نسبت آن با اندیشه‌های اخلاقی و سیاسی او

علی حسن‌زاده؛ محمد اصغری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 بهمن 1401

https://doi.org/10.30470/phm.2023.551569.2198

چکیده
  در مقالۀ حاضر می‌کوشیم نسبت بین نظریۀ مثل افلاطون و اندیشه‌های اخلاقی و سیاسی او را بررسی کنیم. نخست گزارشی اجمالی از سیر تکوین نظریۀ مثل در محاورات «منون»، «فایدون» و «جمهوری» ارائه ...  بیشتر
دیالکتیک شر در فلسفه هگل
دیالکتیک شر در فلسفه هگل

محمود صوفیانی؛ آری الداودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2024.2014363.2463

چکیده
  چکیده: سرآغاز سرنوشت ما با شر پیوند خورده به گونه‌ایی که داستان اولین انسان، یعنی آدم و حوا فقط یک اسطوره تهی و داستان دینی نیست، بلکه روایت نبرد آزادی و خودمختاری انسان است. شر در اندیشه هگل مربوط به ...  بیشتر
بررسی تفکر مراقبتی و همبسته‌های آن در فلسفه اخلاقی
بررسی تفکر مراقبتی و همبسته‌های آن در فلسفه اخلاقی

طاهره شفائی؛ یحیی قائدی

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.544694.2133

چکیده
  هدف: از این پژوهش مروری نظام‌مند بر کاربرد تفکر مراقبتی و همبسته‌های آن در فلسفه اخلاقی است.روش: روش پژوهش از نوع مطالعات مروری و کتابخانه‌ای است. در این پژوهش از مقالات موجود در مورد موضوع مورد مطالعه ...  بیشتر
خودِ دیگر من: کشف بنیاد اخلاقی متافیزیک در اندیشه ارسطو
خودِ دیگر من: کشف بنیاد اخلاقی متافیزیک در اندیشه ارسطو

سیده زهرا مبلّغ

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 293-316

https://doi.org/10.30470/phm.2021.533901.2030

چکیده
  تفسیر غالب از نسبت میان متافیزیک و امر اخلاقی و عملی در آموزه‌های ارسطو، تفسیر تفکیکی است. طبق این تفسیر، ارسطو عقل و حکمت نظری را از عمل جدا می‌داند و از دید او میان متافیزیک و حکمت عملی، ارتباطی نیست. ...  بیشتر
ناطبیعی‌گرایی در اخلاق و ابهام‌های آن
ناطبیعی‌گرایی در اخلاق و ابهام‌های آن

محمد علی مبینی

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 391-415

https://doi.org/10.30470/phm.2021.528372.1978

چکیده
  برخی اندیشمندان معتقدند که ارزش اخلاقی هویت خاص خود را دارد و قابل تحویل به امور غیر اخلاقی نیست. جرج مور با اظهار چنین اندیشه‌ای، نتیجۀ خاص بودن ارزش اخلاقی را این می‌داند که قابل بررسی در علوم طبیعی ...  بیشتر
پیوند حق و اخلاق در فلسفه‌ی کانت: آموزه‌ی وابستگی
پیوند حق و اخلاق در فلسفه‌ی کانت: آموزه‌ی وابستگی

پرهام مهرآرام

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 423-457

https://doi.org/10.30470/phm.2021.524209.1952

چکیده
  فلسفه‌ی حقوق یکی از علائق اصلی مطالعاتی کانت به شمار می‌آید و او حتی پیش از طرح فلسفه‌ی انتقادی به آن پرداخته بوده است. لیکن برای مطالعه‌ی مفصل‌تر آراء او در این زمینه باید به «متافیزیک اخلاق» ...  بیشتر
جایگاه دیگری در ساخت‌گشایی سوبژکتیویته و اخلاق: لکان و لویناس
جایگاه دیگری در ساخت‌گشایی سوبژکتیویته و اخلاق: لکان و لویناس

بیان کریمی؛ محمد اصغری

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 131-162

https://doi.org/10.30470/phm.2021.141729.1917

چکیده
  دغدغه و هدف اصلی در این مقاله بررسی و مقایسة جایگاه مفاهیم سوبژکتیویته، دیگربودگی و اخلاق در اندیشة لکان و لویناس است. نحوة مواجهة این دو متفکر به موضوعات مذکور با نقد و به چالش کشیدن سوبژکتیویسم عقلانی ...  بیشتر
اهمیت میانجی‌گری اخلاق کانتی بین حق انتزاعی و حیات اخلاقی و ضرورت گذار از اخلاق به حیات‌اخلاقی درکتاب مبانی فلسفه حق هگل
اهمیت میانجی‌گری اخلاق کانتی بین حق انتزاعی و حیات اخلاقی و ضرورت گذار از اخلاق به حیات‌اخلاقی درکتاب مبانی فلسفه حق هگل

محمود صوفیانی؛ محمد اصغری؛ محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 31-59

https://doi.org/10.30470/phm.2020.117393.1718

چکیده
  همانطور که هگل در پیشگفتار کتاب مبانی فلسفه حق بیان کرده‌است؛ بحث مرکزی در این اثر، از بین بردن خودسرانگی اراده است که همان معنای عامیانه آزادی است. هگل در صدد ردیابی تحقق مفهوم آزادی به عنوان ایده در ...  بیشتر
جایگاه «اوبودگی»: چگونگی مطرح شدن خدا نزد امانوئل لویناس
جایگاه «اوبودگی»: چگونگی مطرح شدن خدا نزد امانوئل لویناس

محمدمهدی عبدالعلی نژاد؛ سید احمد فاضلی

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 179-205

https://doi.org/10.30470/phm.2019.110251.1634

چکیده
  لویناس از تصور «نامتناهی» یا خدا نزد دکارت به مثابه‌ی امری که ناشی از اندیشه‌ی «من اندیشنده» نیست، بسیار بهره برده است، ولی آن را در راستای نظام اخلاقی خود باز تقریر می‌کند. این‌که باز تقریر ...  بیشتر
استعاره مفهومی و تحلیلی نو از نقش آن در اخلاق
استعاره مفهومی و تحلیلی نو از نقش آن در اخلاق

مسعود صادقی

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 235-255

https://doi.org/10.30470/phm.2019.110434.1637

چکیده
  دغدغه و دستمایه اصلی در این مقاله بررسی نقش استعاره‌های مفهومی در ساحت اخلاق است. پس از تعریف و تحلیل استعاره مفهومی با تاکید بر آراء لیکاف، جانسن و کوچِش، عمومیت، مفهومی بودن ذاتی و ساختار سیستمی به ...  بیشتر
گذار کانت از وضع اخلاقی-مدنی به وضع حقوقی-مدنی و ایجاد اجتماع اخلاقی/سیاسی
گذار کانت از وضع اخلاقی-مدنی به وضع حقوقی-مدنی و ایجاد اجتماع اخلاقی/سیاسی

محمود صوفیانی؛ محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 101-132

https://doi.org/10.30470/phm.2019.109776.1631

چکیده
  کانت در کتاب بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق به وضع اصطلاحات استراتژیکی همچون اراده آزاد، خودآیینی، قانون عقل، وظیفه و نسبت پیچیده میان آن‌ها می‌پردازد که بنیاد آموزه اخلاق، حق و سیاست کانت را شامل می‌شوند. ...  بیشتر
ارزیابی منطقی جایگاه اصول اعلامیۀ حقوق بشر در حقوق و اخلاق
ارزیابی منطقی جایگاه اصول اعلامیۀ حقوق بشر در حقوق و اخلاق
دوره 3، شماره 10 ، مرداد 1392، ، صفحه 95-125

چکیده
  در پژوهش حاضر نگارنده کوشیده است از خاستگاهی منطقی، نسبت اخلاق، حقوق و منشور جهانی حقوق بشر را روشن نماید. گزاره‌های ارائه‌شده از جانب انسان‌ها، بر دو گونۀ کلی «توصیفی» و «تجویزی»اند. اصول ...  بیشتر
نظریه‌ی امر الهی از دیدگاه ویلیام اُکام
نظریه‌ی امر الهی از دیدگاه ویلیام اُکام
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 163-184

چکیده
  نظریه‌ی امر الهی از جمله نظریات بحث‌انگیز در فلسفه‌ی اخلاق بوده که در دوران معاصر نیز همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. در دوران معاصر، این نظریه از جهات مختلف معناشناختی، معرفت‌شناختی و وجودشناختی ...  بیشتر
آیا فایده‌گرایی، همان لذت‌گرایی است؟ بررسی دیدگاه بنتام و میل
آیا فایده‌گرایی، همان لذت‌گرایی است؟ بررسی دیدگاه بنتام و میل
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 7-32

چکیده
  اگر قائل به تقسیم موضوعات مربوط به فلسفه‌ی‌ اخلاق، به سه شاخه‌ی اخلاق توصیفی؛ هنجاری یا دستوری؛ و اخلاق تحلیلی یا فرااخلاق باشیم، بی‌گمان نظریه‌ی نتیجه‌گرایی و وظیفه‌گرایی را باید زیرمجموعه‌ی ...  بیشتر
فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی مدرسه‌ی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینه‌ی علم اخلاق
فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی مدرسه‌ی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینه‌ی علم اخلاق
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 59-93

چکیده
  نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه‌های ایران، از مهم‌ترین سرمایه‌های علمی و فرهنگی کشور  به‌شمار می‌آید. این میراث کهن به یُمن تلاش‌های بی‌وقفه‌ی دانشمندان، کتّاب و کتابخانه‌ها در طی قرن‌های متمادی ...  بیشتر
رابطة « اخلاق» و «الهیات» در فلسفة ایمانوئل لویناس
رابطة « اخلاق» و «الهیات» در فلسفة ایمانوئل لویناس
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 27-42

چکیده
  این مقاله به تحلیل رابطة اخلاق و الهیات در تفکر لویناس می‌پردازد. لویناس با مطرح کردن مساله «همان» و «دیگری» در فلسفه خود، اخلاق را پایه فلسفة اولی یا الهیات خویش قرار می‌دهد. او با تفسیری ...  بیشتر
خدا و اخلاق
خدا و اخلاق
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 107-116

چکیده
  در این مقاله ریچارد به رابطۀ بین خدا و اخلاق می‌پردازد. پرسش اصلی این است که آیا امر و نهی خداوند به‌علت حسن و قبح ذاتی افعال است یا اینکه حسن و قبح افعال از امر و نهی خداوند سرچشمه می‌گیرد؟ سوئین‌برن ...  بیشتر