هادی فنایی
چکیده
در این جستار، به بسط پذیری معارف وحیانی و گشودگی زمینه ارتباط انسان با منبع وحیانی- الهی بر پایه سه ساحت اندیشههای فلسفی و عرفانی اندیشمندان مسلمان و نیز قرآن و متون روایی پرداخته شده ...
بیشتر
در این جستار، به بسط پذیری معارف وحیانی و گشودگی زمینه ارتباط انسان با منبع وحیانی- الهی بر پایه سه ساحت اندیشههای فلسفی و عرفانی اندیشمندان مسلمان و نیز قرآن و متون روایی پرداخته شده است. حکما و عارفان مسلمان معتقدند ولایت بهمنزلۀ روح این جهان و مجرای فیض الهی است و همچنین باطن و جوهرۀ نبوت است. انسان کامل با ارتقای وجودی و سیر باطنی و زدایش حجابهای گونهگون از نفس خویش در مرتبۀ نخست به مقام ولایت الهی میرسد. در چنین مرحلهای ولی خدا به ملأ اعلی متصل و مرتبط میگردد و حاصل این ارتباط و اتصال گشوده شدن باب گنجینۀ معارف وحیانی به روی او است. از طرفی ولی خدا مجرای فیض الهی تا لحظۀ وقوع قیامت است. هر کمال و خیری ازجمله معرفت و معنویت عرشی و قدسی در پرتو ولایت ولی خدا به انسان میرسد. همان‌گونه که گسترۀ ولایت در نظام تکوین تا دامنۀ قیامت جریان دارد و حضور ولی خدا در جهان همیشگی است، ازاین‌رو معارف وحیانی نیز به‌تبع حضور ولی خدا در عالم تا آستانۀ واقعۀ قیامت بسط میپذیرد. بسط پذیری معارف وحیانی از پیامدهای استمرار ولایت محسوب میگردد و این بسط پذیری منافاتی با خاتمیت پیامبر اعظم (ص) ندارد؛ بنابراین بسط معارف وحیانی اختصاص به دورۀ انبیا و اوصیا ندارد و جایگاهی است که برای هر انسانی با لحاظ شرایط ویژه ازجمله طهارت درون و سعه وجودی گشودگی دارد. بسط ناپذیری وحی رسالی و تشریعی با ختم نبوت امری قطعی است.
