ORIGINAL_ARTICLE
ساختار نحوی و معنایی منطق موجهات محمولی از دیدگاه کریپکی
سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام در تبیین منطق موجهات محمولی پرداخته شدهاست.
https://phm.znu.ac.ir/article_19501_1d07ce67c419bf4074737abfeae85ce7.pdf
2009-08-23
11
30
کریپکی
منطق موجهات محمولی
ساختار نحوی
ساختار معنایی
ORIGINAL_ARTICLE
عدالت و التزام سیاسی: تحلیلی محتوایی بر گفتگوی سقراطی «کریتو»
"عدالت" و "التزام سیاسی" هر یک از زاویهای محور بحث فیلسوفان سیاسی در طول تاریخ اندیشه بودهاند. "عدالت" محور سامان نیک سیاسی است که هر فیلسوف سیاسی به دنبال تبیین و دستیابی به آن است. "التزام سیاسی" نیز محور پرسش از "مشروعیت" نظام سیاسی حاکم بر جامعهای است که رو به سوی وضعیت مطلوب خویش دارد. بررسی نسبت عدالت و التزام سیاسی در چارچوب فلسفی هر اندیشمند ما را به برداشتی جامع از نظریه فلسفی وی هدایت میکند. مقاله حاضر به دنبال آن است که با تمرکز بر گفتگوی "کریتو"، رابطه میان عدالت و التزام سیاسی در اندیشه سقراط را بررسی و تحلیل نماید.
https://phm.znu.ac.ir/article_19502_4847aa8f39b265ee5b8c1ec2de60fb46.pdf
2009-08-23
31
55
عدالت
التزام سیاسی
قانون
ORIGINAL_ARTICLE
نظریه ارجاعی معنا
مباحث فلسفه زبان (زبانشناسی فلسفی) را زیر دو عنوان کلی معناشناسی فلسفی[1] و کارکردشناسی فلسفی[2] میتوان دسته بندی کرد. اولی دارای دو بخش عمده نظریه معنا[3] (شامل بحثهای مربوط به ماهیت معنا، معناداری، هم معنایی، تحلیلیت، و استلزام) و نظریه ارجاع[4] (شامل بحثهای مربوط به نامگذاری، صدق، دلالت، دامنه مصادیق و مقادیر متغیرها) و دومی نیز به دو بخش نظریه افعال گفتاری و نظریه مکالمه قابل تفکیک است. ویلیام جی لایکان، نویسنده مقاله، با کمی تفاوت این طبقه بندی را میپذیرد. او معتقد است[5] که غایت اصلی فلسفه زبان، نظریه معنا میباشد؛ اما چهار هدف فرعی و تبعی این فلسفه عبارتند از: نظریه ارجاع - که آنرا نباید با نظریه ارجاعی[6] (موضوع مقاله حاضر، یکی از نظریههای معنا) اشتباه کرد، نظریه صدق[7]، کارکردشناسی فلسفی و فلسفه زبانشناسی[8] - که آنرا نباید با فلسفه زبانی[9] اشتباه کرد.
[1] .philosophical semantics.
[2]. philosophical pragmatics.
[3]. theory of meaning.
[4]. theory of reference.
[5].The Cambridge Dictionary of Philosophy, Robert Audi (ed.), Index: “philosophy of language”.
[6]. Referential Theory of meaning
[7]. Theory of truth.
[8]. philosophy of linguistics.
[9].linguistic philosophy.
https://phm.znu.ac.ir/article_19503_0a4e31c6c3544673cf40ee4b4e5536bb.pdf
2009-08-23
57
71
نظریه
ارجاعی
معنا
ORIGINAL_ARTICLE
امام صادق(ع) و حکمت الهی
هدف از نگارش این مقاله، توجّه دادن به نقش مهم و تعیینکننده تعالیم گرانبهای پیشوایان شیعه در پیدایش و گسترش علوم عقلی، اعمّ از حکمت الهی و کلام اسلامی از رهگذر مطالعه در احادیث حکمی حضرت امام صادق(ع) و شرح آنهاست؛ احادیثی که با روش عقلی و استدلالی درباره کلّیّات جهان هستی و آغاز و انجام آن و توحید ذات خداوند و معرفت اسمای حُسنا و صفات عُلیای او به دقیقترین وجه بحث میکند و پایه آنها بر ابحاث عامّه حکمت الهی نهاده شده و توجیه و تبیین آنها جز در پرتو نتایج حاصل از مباحث عامّه حکمت اسلامی امکانپذیر نیست.
در نتیجه این پژوهش، روشن خواهد شد که چرا اندیشه شیعی در مرتبهای ممتاز در مجموعه آنچه «حکمت اسلامی» نامیده شده است، اهمّیّت دارد و چگونه ذخایر علمی تشیّع، زمینه و ساختار حکمت الهی را فراهم کرده و موجب گردیده است تا فضای عقلانی و اجتماعیای به وجود آید که حکمای اسلامی در آن به تفکّر حکمی بپردازند. آنچه در اینجا جلب نظر میکند، خلاقیت حکمی سخنان ائمه هدی(ع) به ویژه امام صادق(ع) و نقش آنها در تأملات و ژرفاندیشی حکمی دورههای بعد است.
https://phm.znu.ac.ir/article_19504_ead4a6c1429317d5bfb8d5d10662735c.pdf
2009-08-23
73
91
امام صادق(ع)
حکمت الهی
شیعه
توحید
ملاصدرا
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیر فلسفه اسلامیﺑر معماری سنتی ایران (با بررسی موردی معماری مسجد امام اصفهان)
ازآنجاکه مسجدیکی ازشاخصﺗرین بناهای معماری اسلامیﺍست، مطالعه وپژوهش درباره آن ضروری به نظرمیﺭسد. مسجد نمایان کننده باورهای قدسی دردنیای مادی است که علاوه برتأمین مکان موردنیاز بازبان کنایه واشاره هنراز رازو رمز دین سخن میﮔوید، ﻭبه همین دلیل ازاهمیت ویژه ای برخوردار است. واﮊه«مسجد» به معنی محل سجده است وبه مکانی گفته میﺷودکه مسلمانان درآن عبادات خویش وفریضه پرفیض نمازرا به جای میﺁورند. ازدیدگاه نمادگرایی، مسجدنمادحضرت حق است. این مقاله با تشریح ویژگیﻫای مسجد، ﻭتأثیر نماز بر معماری به تحلیلی درباره تأثیر دیدگاهﻫای فلسفه اسلامیﺑر معماری اصلیﺗرین فضای فرهنگی- مذهبی شهریعنی مسجد میﭘردازد.
مسجدایرانی باحیاطی که نمادبهشت است و4ایوان بامقرنس های آن به عنوان سرچشمه های ابدی، تشکیل 4رودخانه بهشتی را میﺩهد. با سقف آسمانی آن که، با انعکاس در آب های ازلی حوض مطهر کننده، کره ای دربرگیرنده تمام گیتی راتشکیل میﺩهدودرواقع آب عنصری است که میﺗواندبانورترکیب شود وازآنجاکه توانایی عبورروشنایی را از خود دارد به عنصری مقدس تبدیل شده است. آب ﻭ نور به مثابه عناصر هویت بخش با یکدیگر ترکیب میﺷوند وبنیان فضای زیبایی رادرمعماری پایهﺭیزی میﻛند.
https://phm.znu.ac.ir/article_19505_f8ee57203005e8476d22d68f9251a559.pdf
2009-08-23
93
136
هنر اسلامی
تعریف فلسفه
تعریف فلسفه اسلامی
فلسفه ﻳا حکمت ﻣشاء
حکمت ﺍشراق ﻭ حکمت ﻣتعالیه
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه قضا و قدر با علم پیشین الهی و جبر و اختیار از دیدگاه صدرالمتالهین
یکی از مسائلی که در ادیان آسمانی و بخصوص دین مقدس اسلام در زمینه خداشناسی مطرح شده و متکلمین و فلاسفه الهی به تبیین عقلانی و فلسفی آن پرداختهاند، مسأله «قضا و قدر» است که یکی از پیچیدهترین مسائل الهیات به شمار میرود و محور اصلی غموض آن را رابطه آن با اختیار انسان در فعالیتهای اختیاریش تشکیل میدهد؛ یعنی، چگونه می توان از یک سوی به قضا و قدر الهی معتقد شد و از سوی دیگر اراده آزاد انسان و نقش آن را در تعیین سرنوشت خودش پذیرفت؟ دراینجاست که بعضی شمول قضا و قدر الهی را نسبت به افعال اختیاری انسان پذیرفتهاند، ولی اختیار حقیقی انسان را نفی کردهاند، و برخی دیگر دایره قضا و قدر را به امور غیر اختیاری محدود کردهاند و افعال اختیاری انسان را خارج از محدوده قضا و قدر شمردهاند. و گروه سومی در مقام جمع بین شمول قضا و قدر نسبت به افعال اختیاری انسان و اثبات اختیار و انتخاب وی در تعیین سرنوشت خویش برآمدهاند.
بدیهی است که علم یا اراده الهی (خواه علم در مقام و مرتبه ذات و یا علم در مرتبه فعل آن چنان که حکما معتقدند) از آن جهت قضای الهی نامیده میشود که مؤثر در وجود و ایجاد اشیاء است و حکم به وجود اشیاء است و اشیاء به موجب آن ضرورت و حتمیت پیدا میکنند، و همچنین علم الهی (و یا مرتبهای از علم الهی) از آن جهت قدر نامیده میشود که حدود اشیاء و اندازه آنها بدان منتسب است.
بنابراین «قضای علمی» عبارت است از علمی الهی که منشأ حتمیت و ضرورت اشیاء است، و «قدر علمی» عبارت است از علمی که منشأ حدود و اندازه اشیاء است.
با توجه به مطالب بالا، یکی از معانی که برای قضا و قدر لحاظ شده عبارت است از علم ازلی و پیشین الهی به تمامی اشیاء و حوادث. بر اساس این معنی از قضا و قدر، خداوند به تمامی حوادث و رویدادها از روز ازل عالم و آگاه بوده است و علم الهی نیز واقع نما بوده و قابل تغییر ویا تخلف نمی باشد، لذا وقوع حوادث مطابق با علم ازلی حتمی بوده و امکان تغییر و یا خلاف آن وجود ندارد، که به این معنا از قضا و قدر، قضا و قدر علمی گفته اند.
https://phm.znu.ac.ir/article_19506_af4b477b4cfc5a58a6a11e8d5a39ce19.pdf
2009-08-23
138
161
قضا – قدر- جبر - اختیار