تأثیر اندیشه های پریچارد بر دیدگاه فرااخلاقی راس در باب ماهیت و اصول الزام و ارتباط آن با خوب اخلاقی
تأثیر اندیشه های پریچارد بر دیدگاه فرااخلاقی راس در باب ماهیت و اصول الزام و ارتباط آن با خوب اخلاقی

بیتا نخعی؛ حسین کلباسی اشتری

دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 43-72

https://doi.org/10.30470/phm.2020.38504

چکیده
  چکیده یکی از مفاهیم مورد بحث در فرااخلاق که در سیاق‌های اخلاقی بسیار به کار می‌رود و نقش مهمی در صدور داوری اخلاقی دارد، مفهوم الزام یا وظیفه است که از مفاهیم هنجاری محسوب می‌شود. از فیلسوفانی که به ...  بیشتر
پدر- مادری: مساله مجوزدهی نقد و بررسی طرح هیو لافولیت
پدر- مادری: مساله مجوزدهی نقد و بررسی طرح هیو لافولیت

محسن جاهد؛ مریم خوشدل؛ علی اکبر عبدل آبادی

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 43-70

https://doi.org/10.30470/phm.2020.112750.1665

چکیده
  هیو لافولیت با پیشنهاد طرحی زیر عنوان« مجوزدهی برای پدر-مادری»، استدلال کرده است که از آن جا که « اقدام به پدر و مادر شدن می تواند مستلزم ضرر و زیان وسیع و عمیق به کودکان باشد»، لازم است دولت ...  بیشتر
ارزش اخلاقی صدق:بازسازی دیدگاه کانت از منظر عقلانیت نقاد
ارزش اخلاقی صدق:بازسازی دیدگاه کانت از منظر عقلانیت نقاد

علیرضا منصوری

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 45-60

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34350

چکیده
  چکیده: هدف علم مسئلۀ مورد مناقشه بین رئالیست‌ها و مخالفانشان است. رئالیست‌ها معتقدند هدف علم دستیابی به نظریه‌هایی است که توصیف و تبیین صادقی از جهان به‌دست دهند. برای پاسخ به این مسئله که چرا باید ...  بیشتر
تلقی ریچارد رورتی از حقیقت به مثابه‌ی هدف پژوهش
تلقی ریچارد رورتی از حقیقت به مثابه‌ی هدف پژوهش

محمد اصغری

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 47-65

چکیده
  این مقاله به تحلیل دیدگاه نئوپراگماتیستی رورتی درباره ی حقیقت عینی می پردازد. طبق نظر این فیلسوف هدف پژوهش برخلاف دیدگاه متفکران گذشته، کشفِ«حقیقت عینی»(objective truth) نیست. به نظر رورتی مفاهیمی مثل ...  بیشتر
تبیین دیگرگرایی از منظر رویکرد عقلانی نیگل و رویکرد تجربی بتسون
تبیین دیگرگرایی از منظر رویکرد عقلانی نیگل و رویکرد تجربی بتسون

زینب عباسی؛ محسن جوادی؛ بابک عباسی

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 47-74

https://doi.org/10.30470/phm.2021.530964.1999

چکیده
  همواره پی‌بردن به غایت و انگیزه رفتارهای انسان از مسائل قابل توجه روانشناسان و فلاسفه اخلاق بوده است. خودگرایان انگیزه تمامی اقدامات خیرخواهانه انسان را دستیابی به نفع شخصی تلقی می‌کنند. در مقابل، ...  بیشتر
قیاس نظریه عدم تطابق ذهن و عین با قول به شبح و ثمرات آن
قیاس نظریه عدم تطابق ذهن و عین با قول به شبح و ثمرات آن

محمد دانش نهاد؛ محمدحسن وکیلی

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 55-76

https://doi.org/10.30470/phm.2022.539690.2078

چکیده
  عدم تطابق ذهن و خارج یکی از مباحث چالشی است که بسیاری از حکما آن را نمی‌پذیرند و شاید غالب حکما بر این امر متفق باشند که همان چیزی که انسان ادراک می‌کند، مطابق با واقع است. در مقابل اگر نظریه عدم تطابق ...  بیشتر
زمان به مثابۀ دالّ مرکزی در اندیشۀ داریوش شایگان
زمان به مثابۀ دالّ مرکزی در اندیشۀ داریوش شایگان

فاطمه پاسالاری بهجانی؛ رستم شامحمدی؛ قدرت الله خیاطیان

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 57-86

https://doi.org/10.30470/phm.2022.550583.2193

چکیده
  نوشتار حاضر بر مبنای روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌کوشد جایگاه زمان را در نظام فکری داریوش شایگان به خصوص ظهور و بروز آن در قلمرو فرهنگ سنتی و مدرن، شعر، نقاشی و رمان مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج به دست ...  بیشتر
تحلیل نوپراگماتیستی ریچارد رورتی از «خودآفرینی» در فلسفه تعلیم و تربیت
تحلیل نوپراگماتیستی ریچارد رورتی از «خودآفرینی» در فلسفه تعلیم و تربیت

ندا محجل؛ محمد اصغری

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2023.1986173.2342

چکیده
  در این مقاله سعی داریم نشان دهیم که در قرن حاضر یکی از نظریه پردازان حیطه فلسفه تعلیم و تربیت ریچارد رورتی، فیلسوف نئوپراگماتیست آمریکایی، با نقد تفکر فلسفی گذشته درباره تعلیم و تربیت به مساله «خودآفرینی» ...  بیشتر
اهمیت میانجی‌گری اخلاق کانتی بین حق انتزاعی و حیات اخلاقی و ضرورت گذار از اخلاق به حیات‌اخلاقی درکتاب مبانی فلسفه حق هگل
اهمیت میانجی‌گری اخلاق کانتی بین حق انتزاعی و حیات اخلاقی و ضرورت گذار از اخلاق به حیات‌اخلاقی درکتاب مبانی فلسفه حق هگل

محمود صوفیانی؛ محمد اصغری؛ محسن باقرزاده مشکی باف

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 31-59

https://doi.org/10.30470/phm.2020.117393.1718

چکیده
  همانطور که هگل در پیشگفتار کتاب مبانی فلسفه حق بیان کرده‌است؛ بحث مرکزی در این اثر، از بین بردن خودسرانگی اراده است که همان معنای عامیانه آزادی است. هگل در صدد ردیابی تحقق مفهوم آزادی به عنوان ایده در ...  بیشتر
تربیت عرفانی از دیدگاه سهروردی
تربیت عرفانی از دیدگاه سهروردی
دوره 2، شماره 5 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 37-56

چکیده
  با توجه به رشد فزاینده‌ی انگیزه‌های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک‌ها و دیدگاه‌های نابخردانه گردیده است، این مقاله به دنبال بررسی دیدگاههای عرفانی برآمده است. بدین جهت دیدگاه عرفانی سهروردی را ...  بیشتر
تکامل و صیرورت نفس در پرتو تخلق به آموزه‌های اخلاقی با تکیه بر آراء صدرالمتألهین شیرازی
تکامل و صیرورت نفس در پرتو تخلق به آموزه‌های اخلاقی با تکیه بر آراء صدرالمتألهین شیرازی
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 41-72

چکیده
  انگارۀ تاثیر «حکمت عملی و اخلاق» در تکامل نفس، علاوه از اهمیَت فوق العاده‌اش در نیل به «مرتبه فوق تجرد عقلی» در حکمت ملاصدرا، از ترابط میان این دو رهیافت نزد وی خبر می‌دهد. توجَه به اندیشه‌های ...  بیشتر
نظریه معرفت گزاره ای صدرالمتالهین
نظریه معرفت گزاره ای صدرالمتالهین

سیدمجید حسینی؛ محمدعلی عباسیان؛ سیدعلی علم الهدی؛ ناصر محمدی

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 41-67

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32199

چکیده
  چیستی معرفت گزاره‌ای در معرفت‌شناسی معاصر ازمسائل مهم است. نظریه رایج در میان معرفت شناسان، معرفت گزاره‌ای را «باور صادق موجه» می‌شمرد، اما این نظریه با معضلی به نام «مشکل گتیه» مواجه شد. ...  بیشتر
پلورالیزم هستی شناختی و معرفت شناختی در فلسفه‌ کارل یاسپرس
پلورالیزم هستی شناختی و معرفت شناختی در فلسفه‌ کارل یاسپرس
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 43-59

چکیده
  کارل یاسپرس فیلسوف اگزیستانسیالیست آلمانی در صدد است تا ناپیوستگی و شکافی را که در معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی فلسفه‌های رایج پیشین وجود داشت با بازشناسی قلمرو هستی پر کند. اشتباه فلسفه‌های پیشین در ...  بیشتر
لزوم توجه به موصوف عدالت در تعریف عدالت
لزوم توجه به موصوف عدالت در تعریف عدالت
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 45-66

چکیده
  «عدالت» صفت نیکویی است که موصوفهای متعددی به آن تعلق می‌گیرند. این موصوفها به سه دسته‌ی کلی شخص انسانی، وضع اجتماعی و جامعه قابل تقسیم هستند. هر یک از این موصوفها دارای شرایط و ویژگیهای خاصی هستند ...  بیشتر
نقش محبت در زندگی اخلاقی از منظر حکمت متعالیه
نقش محبت در زندگی اخلاقی از منظر حکمت متعالیه
دوره 3، شماره 9 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 49-81

چکیده
  عرفا و حکما در تعریف محبّت، دیدگاه‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند. اغلب متکلمان و فیلسوفان بر این باورند که محبّت قابل تعریف نیست. نگارنده در این مقاله کوشیده است براساس حکمت متعالیه و دیدگاه ملاصدرا به ...  بیشتر
محاوره‌ی فایدون: معرفت محض و امتناع آن در دنیا
محاوره‌ی فایدون: معرفت محض و امتناع آن در دنیا

مجید صدر مجلس

دوره 5، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 51-72

چکیده
  در محاورۀ فایدون، افزون بر موضوع اصلی که اثبات جاودانگی نفس است، یکی از موضوعات فرعی عبارت است از ادّعای افلاطون مبنی بر اینکه حصول معرفت محض، طی زندگی دنیوی ناممکن است. نوشتۀ حاضر نخست، به دنبال توصیف ...  بیشتر
اخلاق آموزش از نگاه نیچه
اخلاق آموزش از نگاه نیچه
دوره 4، شماره 13 ، آذر 1393، ، صفحه 53-72

چکیده
  برخورد نیچه نسبت به اخلاق و آموزش مدرن ستیزه‌جویانه است. از دیدگاه وی اخلاق آموزش، از بیماری‌ای که ناشی از گذشتۀ تاریخی و سنتِ سقراطی- مسیحی است رنج می‌برد. نیچه خواهان حذف این فرهنگ شکل گرفته براساس ...  بیشتر
رابطۀ فلسفه و دین در مسیح‌شناسی بوئثیوس با تکیه بر رسائل کلامی و تسلّای فلسفه
رابطۀ فلسفه و دین در مسیح‌شناسی بوئثیوس با تکیه بر رسائل کلامی و تسلّای فلسفه

مریم سالم؛ سیده فاطمه نورانی خطیبانی؛ میترا (زهرا) پورسینا

دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 53-75

https://doi.org/10.30470/phm.2021.137711.1887

چکیده
  پژوهش حاضر به روش تحلیلی-توصیفی درصدد تبیین رابطۀ فلسفه و دین در مسیح­شناسی بوئثیوس است. بدین منظور در رسائل کلامی به­عنوان نمایندۀ دیدگاه­های کلامی بوئثیوس سه کار صورت می­پذیرد: 1- تعیین و تبیین ...  بیشتر
اندیشه‌های وجودی ملاصدرا در تقارب با عرفاء
اندیشه‌های وجودی ملاصدرا در تقارب با عرفاء
دوره 3، شماره 10 ، مرداد 1392، ، صفحه 55-70

چکیده
  یکی از مسائل مهم در باب هستی شناسی، مسئله علیت و رابطۀ حق‌تعالی با ممکنات است که دغدغۀ آن، مسائل دیگر را تحت الشعاع قرار می‌دهد. معمولاً فلاسفه و متکلمین را از قائلین به علیت و عرفاء را از منکرین علیت ...  بیشتر
مبانی مابعدالطبیعی اندیشه سیاسی فارابی
مبانی مابعدالطبیعی اندیشه سیاسی فارابی
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 59-80

چکیده
  فارابی از بزرگترین نمایندگان فلسفه سیاسی و شاخص ترین چهره سیاسی دوره اسلامی است. پژوهشگران فلسفه سیاسی، سیاست مدنی در تفکر معلم ثانی را جزیی از نظام عام فلسفه او می‌دانند. فارابی سیاست مدنی را در افق ...  بیشتر
فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی مدرسه‌ی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینه‌ی علم اخلاق
فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی مدرسه‌ی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینه‌ی علم اخلاق
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 59-93

چکیده
  نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه‌های ایران، از مهم‌ترین سرمایه‌های علمی و فرهنگی کشور  به‌شمار می‌آید. این میراث کهن به یُمن تلاش‌های بی‌وقفه‌ی دانشمندان، کتّاب و کتابخانه‌ها در طی قرن‌های متمادی ...  بیشتر
مقایسۀ‌ نظریۀ فطرت عقل با انسان معلق در اندیشۀ‌ سینوی
مقایسۀ‌ نظریۀ فطرت عقل با انسان معلق در اندیشۀ‌ سینوی

مهناز امیرخانی؛ زهره توازیانی؛ ملیحه پورصالح امیری

دوره 6، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 59-83

چکیده
  کاربرد علم حضوری و شهود نزد ابن‌سینا از اهمیت درخور توجهی برخوردار است؛ به همین دلیل، نظریۀ انسان‌ معلقِ وی نمونۀ بارز کاربرد مقام شهود محسوب می‌شود. متناظر با این نظریه می‌توان از نظریۀ دیگری یاد ...  بیشتر
سامری خیرخواه و‌جواز سقط جنین
سامری خیرخواه و‌جواز سقط جنین

زینب دهقانی نیستانی؛ علیرضا آل بویه

دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 59-88

چکیده
  مقا‌لة جودیث جارویث تامسون با عنوان «در دفاع از سقط جنین» یکی از تأثیرگذارترین مقالات در مسئلة‌ی مهم سقط جنین از منظر اخلاقی ا‌ست، به گونه‌‌ای که پس از‌ انتشار آن در سال 1971‌م. تا-کنون بیشترین ...  بیشتر
خودآگاهی به‌مثابۀ خداآگاهی در اندیشۀ ملاصدرا
خودآگاهی به‌مثابۀ خداآگاهی در اندیشۀ ملاصدرا

محمد کاظم علمی سولا؛ طوبی لعل صاحبی

دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 61-76

چکیده
  نحوۀ ارتباط انسان با پیرامون خویش که ذهن هر اندیشنده‌ای را به خود مشغول می‌دارد، در فلسفه عمدتاً ارتباط «من» و «او» یا «خود» و «دیگری» تعبیر می‌شود. «من» با ادراک از «من» ...  بیشتر
چگونگـی آگاهـی از معدومـات از منظر فلسفة اسلامـی و فلسفة هوسـرل
چگونگـی آگاهـی از معدومـات از منظر فلسفة اسلامـی و فلسفة هوسـرل

سید محمد تقی شاکری

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 61-90

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34351

چکیده
  مسئلة مورد بحث در نوشتار حاضر این است که علم و آگاهی آدمی چگونه به امور معدوم و ممتنع و ناموجود در خارج تعلق می‌گیرد؟ باور به یک شیء ناموجود چگونه ممکن است؟ این معضل معرفت‌شناختی برای متفکران اسلامی ...  بیشتر