نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

با توجه به رشد فزاینده‌ی انگیزه‌های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک‌ها و دیدگاه‌های نابخردانه گردیده است، این مقاله به دنبال بررسی دیدگاههای عرفانی برآمده است. بدین جهت دیدگاه عرفانی سهروردی را به لحاظ غنای فلسفی آموزه‌های عرفانی، مورد بررسی قرار می‌دهیم تا از منظر او به بررسی مبانی فلسفی، مراحل و شرایط سلوک عرفانی و شناخت دلالت های تربیتی دیدگاه وی مبادرت نماییم. در این مقاله از روش توصیفی ـ تحلیلی که روشی رایج در مطالعات و تحقیقات مربوط به حوزه‌ی فلسفه‌ی تعلیم و تربیت می‌باشد، استفاده شده است. بازتاب مراحل سلوک و اندیشه‌های تربیتی در اهداف آموزش متجلی می‌شود. اهداف تربیت عرفانی به «اهداف واسطه‌ای» و «هدف غایی» تقسیم می‌شود: اهداف واسطه‌ای عبارت است از کسب معرفت شهودی، پرورش عقل، عشق، عبودیت و هدف غایی که در مسیر زندگی، چیزی جز استمرار حضور و احساس خدا نیست که از آن به فنای فی الله تعبیر می‌شود. هم‌چنین اصول و روش‌های تربیت عرفانی از میان آثار شیخ اشراق استخراج و بیان گردیده است. این پژوهش بر معرفت شهودی که شخصی‌ترین معرفت است و از طریق دیدار حقایق به چشم دل و قلب متحقق می‌گردد و ابزار آن نیز تزکیه‌ی نفس و تصفیه‌ی روح می‌باشد و قلب انسان آن را واجد می‌گردد، تأکید کرده است. از نظر شیخ اشراق معرفت نفس محوری‌ترین ابزار شناخت است، که براساس علم حضوری و خودآگاهی استوار است.

کلیدواژه‌ها

• شیخ اشراق
• تربیت عرفانی
• معرفت شهودی
• معرفت نفس
• هدف غایی
• اهداف واسطه‌ای

عنوان مقاله [English]

Theosophical Training in the works of the Muslim Philosopher "Sheikh Eshragh"

چکیده [English]

Gnostic motivations have been growing among the youth – which has paved the way for an increase of irrational tendencies and perspectives; In this regard, this article aims to examine Gnostic insights. Hence, we will address Sohravardi's Gnostic insight due to its richness and significance. We intend to consider the philosophical foundations, the steps and conditions of gnostic behavior, and training guidance from Sohravardi's point of view. The research method of this study is descriptive-analytical – which is a common method used in researches and studies related to the field of philosophy of training and education. The reflection of behavior steps and training thoughts are manifested in educational goals. The purposes of theosophical training are divided into two groups: the intermediate and final purposes. The intermediate purposes include visionary cognition, reason training, love and obedience of God; the final purpose is nothing but feeling the continuity of God's presence in life – which is called "Fana -Fi-Allah" (integrating with God). Also, the principles and theosophical training methods from the work of "Sheikh Eshragh" are extracted and elaborated on. This article focuses on the visionary cognition – which is the most personal and the highest level of all cognitions originated by seeing the facts by consciousness, is a medium for self refinement and soul purification, and lies in the human heart. Self-knowledge is one of the most fundamental discussions of "Sheikh Eshragh" – which stands on self consciousness and "Hozouri Knowledge" (a knowledge obtained through within).  

کلیدواژه‌ها [English]

• "Sheikh Eshragh"
• theosophical training
• visionary cognition
• self knowledge
• final purpose
• Intermediate purpose