نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
چکیده
علامه طباطبایی در المیزان، روایتی از نسبی‌گرایی اخلاقی را مطرح کرده، به نقد و بررسی آن می‌پردازد؛ نسبی‌نگری‌ای که به هیچ اصل اخلاقی جهان‌شمولی باور ندارد و اخلاق را تابع اهداف و شرایط متغیر اجتماعی و فرهنگی می‌داند. پرسش پایة این جستار این است: علامه طباطبایی چگونه و بر پایة چه پایگاه فکری‌ای نسبی‌نگری اخلاقی را نقد می‌کند؟ دستاورد پژوهش حاضر این است که علامه سه نوع مغالطه را در ادعای نسبی‌گرایان تشخیص می‌دهد که عبارت‌اند از: 1. مغالطة خلط میان اصل اخلاقی و امور ناظر به واقع؛ 2. مغالطة خلط میان اطلاق مفهومی (=کلیت) و اطلاق وجودی (= دوام)؛ 3. مغالطة خلط میان امر عینی و فرضی. همچنین، به نظر می‌رسد: پایگاه فکری علامه طباطبایی در نقد نسبی‌گرایان اخلاقی، شهودگرایی اخلاقیِ مُستنَد به فطرت است؛ شهودگرایی‌ای که از سوی عقل و نقل، تأیید و تفسیر و تبیین شده است و نقل و عقل در حل تعارض میان شهودات متعارض به ما کمک می‌کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Survey of Moral Relativism from the Perspective of Allameh Tabatabaei
نویسنده [English]
- Abdollah Salavati
چکیده [English]
Moral relativism does not acknowledge any universal moral principle and regards ethics as subject to the cultural purposes and changing circumstances. Allameh Tabatabaei reviews and critiques an account of moral relativism in Al-Mizan. The question this paper addresses is the way Tabatabaei critiques moral relativism. The paper surveys the three types of fallacy elaborated by Tabatabaei to reject relativists’ claim: 1. Fallacy of confusion between moral principle and matters of fact; 2. Fallacy of confusion between generalization and continued existence; 3. Fallacy of confusion between objective and hypothetical. Also, it seems that Tabatabaei’s stand in critiquing moral relativists, is moral intuitionism which is based on the innate disposition. This Intuitionism is confirmed, interpreted and elaborated by reason and religion.
کلیدواژه‌ها [English]
- Moral Relativism
- Moral Intuitionism
- innate disposition
- Allameh Tabatabaei
)