نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 گروه فلسفه دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
وسواسِ ذهنی عبارت است از افکاری ناخواسته که خارج از مهارِ فردِ مبتلا و به‌طورِ مکرّر در ذهن پدیدار می-شوند و ایجادِ اضطرابی نامعمول می‌نمایند. فرد، در واکنش، دست به اعمالِ وسواسی می‌زند که دافعِ اضطراب و چونان تمهیدی مراقبتی می‌نمایند، حال آن‌که فاقدِ تأثیری پایدار و، در حقیقت، نوعی حمله به خویش اند؛ این اعمال نه برخاسته از اراده‌ای معطوف به درمان، که برآمده از اراده‌ای معطوف به تخریب اند. وسواسِ ذهنی عموماً به‌عنوانِ بیماری یا اختلالی روانی شناخته می‌شود و از چشم‌اندازی روان‌پزشکانه یا روان‌شناختی موردِ بحث قرار می‌گیرد؛ امّا در این مقاله، با رجوع به آراءِ نیچه و با مدد گرفتن از مفاهیمِ «کینه‌توزی» و «بد‌ـ‌وجدانی» -مفاهیمِ کلیدیِ تبارشناسیِ اخلاق- تحلیلی فلسفی از وسواسِ ذهنی ارائه می‌شود. بر مبنایِ این تحلیل، بنیادِ وسواس نیروهایی غریزی است که چون نمی‌توانند در بُرون تخلیه شوند، به درون جهت برمی‌گردانند و خود‌ـ‌گناه‌کارـ‌پنداری را در حکمِ وسیله‌ای برای خودآزاری به کار می‌بندند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Mental Obsession: An Analysis Based on Nietzschean Concepts of Ressentiment and Bad Conscience
نویسندگان [English]
- Kayvan Ansari 1
- Malek Hosseini 2
1
2 Department of Philosophy. Science and Research Branch. Islamic Azad University. Tehran. Iran
چکیده [English]
Mental obsession means repeated, unwanted, uncontrollable thoughts which causes unusual anxiety and makes one do obsessive actions, in response. These actions seem to reduce anxiety and be protective; However, not only they do not cure, but also they sicken more by acting as a self-attacking force: Obsessive actions do not come from a will to rehabilitate, but from a will to retaliate. Mental obsession is usually known as a disorder or desease, and it’s regarded and interpreted from a psychiatrical or psychological perspective; But free from these perspectives, this article conducts a philosophical analysis of mental obsession based on “ressentiment” and “bad conscience” –key concepts of Nietzsche’s Geneology of Morals. As a result of this analysis, what underlie mental obsession are instinctive forces that can not discharge themselves outwardly and thus, turn inwards; they create and employ a bad conscience, in order to attack the owner of themselves –the patient.
کلیدواژه‌ها [English]
- mental obsession
- ressentiment
- bad conscience
- forgetfulness
- turn against self
- obsessive action
- دلوز، ژیل. (١۳۹۰). نیچه و فلسفه. لیلا کوچکمنش. تهران: رخداد نو، چاپ اول.
- فروید، زیگموند. (۱۳۹۶). توتم و تابو. حمیدرضا غیوری. تهران: نشر راستین، چاپ چهارم.
- محبوبی آرانی، حمیدرضا. (١۳۹۸). پندارهگرایی ارزشی در فلسفهی نیچه (بازنگری تقریری از ندیم حسین). پژوهشهای فلسفی. ١۳ (٢۹): ۴۰۹-۳۸۹.
- نیچه، فریدریش ویلهلم. (۱۳۹۴ آ). تبارشناسی اخلاق. داریوش آشوری. تهران: نشر آگه، چاپ سیزدهم.
- نیچه، فریدریش ویلهلم. (۱۳۹۷). غروب بتها. داریوش آشوری. تهران: نشر آگه، چاپ سیزدهم.
- نیچه، فریدریش ویلهلم. (۱۳۹۴ ب). فراسوی نیک و بد. داریوش آشوری. تهران: خوارزمی، چاپ ششم.
- Freud, Sigmund. (2011 a). “A Note on the Unconscious in Psycho-Analysis”. Freud – Complete Works. Ivan Smith: 2575-2583.
- Freud, Sigmund. (2013). Obsessions and Phobias. British Library: Read Books Ltd.
- Freud, Sigmund. (2011 b). “Obsessive Actions and Religious Practices”. Freud – Complete Works. Ivan Smith: 1899-1909.
- Gemes, Ken. (2009). “Freud and Nietzsche on Sublimation”. The Journal of Nietzsche Studies. Penn State University Press (38): 38-59.
- Swinson, Richard P. et-al. (1998). Obsessive-Compulsive Disorder: Theory, Research, and Treatment. New York: The Guilford Press.
- Szechtman, Henry et-al. (1999). “Role of dopamine systems in obsessive-compulsive disorder (OCD): Implications from a novel psychostimulant-induced animal model”. Polish Journal of Pharmacology. (51): 55-61.
)