نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی، گروه فلسفه اخلاق، قم
چکیده
برخی اندیشمندان معتقدند که ارزش اخلاقی هویت خاص خود را دارد و قابل تحویل به امور غیر اخلاقی نیست. جرج مور با اظهار چنین اندیشه‌ای، نتیجۀ خاص بودن ارزش اخلاقی را این می‌داند که قابل بررسی در علوم طبیعی از جمله روانشناسی نیست و لذا عنوان «ناطبیعی» بر آن می‌نهد؛ اما در ادامه، ناطبیعی خواندن ارزش اخلاقی را از این حیث دچار مشکل می‌بیند و تلاش می‌کند از راه‌هایی دیگر ناطبیعی بودن آن را تبیین کند. او به وجود ابهام در این مسئله اقرار می‌کند. پس از مور هم این ابهام ادامه پیدا کرده و همواره بر سر تمایز میان طبیعی و ناطبیعی و چگونگی ناطبیعی بودن ارزش اخلاقی بحث و جدل وجود داشته است. در مقالۀ پیش‌رو، کوشش شده است با روش توصیف و تحلیلِ مباحثی که در این زمینه انجام گرفته است، ابهامات موجود در این زمینه آشکار شود. در نهایت نتیجه گرفته شده است که با توجه به ابهام‌های موجود، بهتر است اساساً از عناوین «ناطبیعی» و «ناطبیعی‌گرایی» صرف نظر کنیم و به جای آن از عناوین ایجابی برای بیان موضع خود در زمینۀ استقلال ارزش اخلاقی و تحویل‌ناپذیری آن استفاده کنیم.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
nonnaturalism in ethics and its ambiguities
نویسنده [English]
- Mohammad Ali Mobini
Associate Professor of Islamic Sciences and Culture Academy, Research Center for Islamic Philosophy and Theology, Department of Moral Philosophy, Qum
چکیده [English]
Some thinkers believe that moral value has its own unique identity and cannot be reduced to nonmoral things. By expressing such an idea, George Moore sees the consequence of this unique nature of moral value in that it cannot be studied in the natural sciences, including psychology, and therefore calls it "nonnatural". But later he sees calling moral value nonnatural for this reason problematic and tries to explain its being nonnatural in other ways. He acknowledges the ambiguity in this issue. This ambiguity has continued since Moore, and there has always been debate over the distinction between natural and unnatural and how unnatural moral value is. In this article, an attempt has been made to reveal the ambiguities in this field by describing and analyzing the discussions that have taken place in this field. Finally, it is concluded that, given the existing ambiguities, it is better to abandon the titles "nonnatural" and "nonnaturalism" and instead use positive titles to express our position about the Autonomy of moral value and its Irreducibility
کلیدواژه‌ها [English]
- natural
- nonnatural
- nonnaturalism
- ethics
- value
- حشمتی، حسن؛ لگنهاوزن، محمد؛ و میانداری، حسن. (1397). «ویژگیهای طبیعی در اخلاق با تأکید بر نظریۀ شیفر لَندَئو». فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهش‌های فلسفی کلامی، 20 (77)، صص 23-44.
https://pfk.qom.ac.ir/article_1195_37171fbe96f675d39290dc83d1138c0a.pdf
- عسگر پورعلی، مریم؛ شیخ رضایی، حسین. (1398). «بررسی امکان برون‌رفت از مغالطۀ طبیعت‌گرایانه در اخلاق از دیدگاه مایکل روس». تأملات فلسفی، 9 (22)، صص 245-272.
http://phm.znu.ac.ir/article_36303_fb11aaffedcbb53c72d927d88891fdaf.pdf
- مبینی، محمدعلی. (1390). «تأملاتی معناشناختی در حقیقت ارزش اخلاقی». نقد و نظر، 16 (64)، صص 2-26.
- مثمر، رضا؛ کلانتری، سیدعلی. (1399). «پرسش باز مور و هنجارمندی اخلاقی؛ نقد پل بلومفیلد». تأملات فلسفی، 10(24)، صص 257-288. .
http://phm.znu.ac.ir/article_36307_a2bba6986caff89a218f1d4159f26b57.pdf
- مظفر، محمدرضا. (1370). اصول الفقه. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
- میرباباپور، سیدمصطفی. (1396). «مفهوم‌شناسی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی به مثابه یک ابرپارادایم برای علم مدرن». تأملات فلسفی، 7(19)، صص 213-242..
http://phm.znu.ac.ir/article_30140_be6ec64aad2306bde91899ebc03f2cdb.pdf
- Baldwin, Thomas. (1993). “Editor's Introduction.” In G. E. Moore, Principia Ethica: revised edition, Thomas Baldwin, ed. (Cambridge: Cambridge University Press).
- Bloomfield, Paul. (2006). “Open Questions, Following Rules” in Terry Horgan and Mark Timmons (eds.), Metaethics after Moore, Oxford: Clarendon press.
- Copp, D. (2007). Morality in a Natural World: Selected Essays in Metaethics. Cambridge: Cambridge University Press.
- FitzPatrick, W. J. (2008). Robust Ethical Realism, Non-Naturalism, and Normativity. In: Shafer-Landau R, (Editor). Oxford Studies in Metaethics. Oxford: Oxford University Press, (3), 159-205.
- Hurka, Thomas, (2015). "Moore's Moral Philosophy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2015 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/fall2015/entries/moore-moral/>.
- Johnston, M. (1989). “Dispositional Theories of Value.” Proceedings of the Aristotelian Society63: 139–174.
- Mackie, J. L. (1977). Ethics: Inventing Right and Wrong. Harmondsworth: Penguin.
- McDowell, John. (1995) ‘Might there be External Reasons?’, in J. E. J. Altham and H. Ross (eds.), World, Mind and Ethics (Cambridge: Cambridge University Press) 68–85.
- Moore, G. E. (1942). “A Reply to My Critics,” in Paul Arthur Schilpp (ed.), The philosophy of G. E. Moore , Open Court ,1942, pp. 533–678.
- Moore, G. E. (1993a). Principia Ethica: revised edition. Thomas Baldwin, ed. (Cambridge: Cambridge University Press).
- Moore, G. E. (1993b). “Preface to the Second Edition.” Principia Ethica, Thomas Baldwin, ed. (Cambridge: Cambridge University Press), pp. 1-27.
- Ridge, Michael. (2019). "Moral Non-Naturalism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/fall2019/entries/moral-non-naturalism/>.
- Ridge, Michael. (2020). “Reinventing Ethics: Inventing Right and Wrong,” Journal for the History of Analytical Philosophy 8, no. 4: pp. 1-21.
- Ruse, Michael. (1986). Taking Darwin Seriously: A Naturalistic Approach to Philosophy. UK: Oxford.
- Shafer-Landau R. (2003). Moral Realism: A Defence. Oxford, Oxford University Press.
)