نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکدۀ الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد
2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
نحوۀ ارتباط انسان با پیرامون خویش که ذهن هر اندیشنده‌ای را به خود مشغول می‌دارد، در فلسفه عمدتاً ارتباط «من» و «او» یا «خود» و «دیگری» تعبیر می‌شود. «من» با ادراک از «من» یا خودآگاهی عجین است. خودآگاهی در دیدگاه فلاسفۀ اسلامی از جملۀ علوم حضوری به حساب می‌آید. این نوشتار مدعی است که اگرچه از دیدگاه ملاصدرا نیز علم به خود به نحو حضوری است، اما مبانی و پاره‌ای از شواهد در دیدگاه ملاصدرا دریافت نوینی از خودآگاهی موردنظر وی عرضه می‌دارد. در این دریافت، «غیر» یا «دیگری» نقش عمده‌ای در تکون «من» و تکامل آن دارد؛ به‌نحوی‌که مراتب آگاهی انسان متناسب با ادراک از «غیر» تکامل می‌یابد؛ تا آنجا که بالاترین مرتبه از معرفت «نفس» یا «خود»، معرفت به بالاترین مراتب از «غیر خود» که همان رب اوست، محسوب می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Self-awareness as God-awareness in Mulla Sadra's Philosophy
نویسندگان [English]
- Mohammad Kazem Elmi Sola 1
- Tooba La'l Sahebi 2
1 Associate Professor of Institute for Humanities and Cultural Studies
2 Ph.D. student of Islamic Philosophy and Theology, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Objectivity is among the most profound problems contemplated by philosophers. Both Mulla Sadra and Kant, as Islamic and Western philosophers, have profoundly addressed this problem. The present research tries to show that the problems around knowledge stated by Mulla Sadra can be more logically understood through principles of his ontology (i.e. graduation of being and the particularly of the human soul), and through his own initiatives such as creativity of the soul and its substantial motion, as well as the unity of knower and the known. Accordingly, we then follow the implications and results of this ontological solution and will compare it with Kant’s epistemological solution.
کلیدواژه‌ها [English]
- objectivity
- Unity of Knower and the Known
- Transcendental Unity of Apperception
- Creativity of Mind
)