نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ایلام

چکیده

ملاصدرا در آثار برجسته خود به طور گسترده و ثابت به مسئلۀ انسان و سیر تعالی او ‌پرداخته است. «انسان سالک»، محور نظریه‌ی او در این باب را تشکیل می‌دهد که در ساختمان معنایی حکمت صدرایی از بسامد و اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق به بررسی رهیافت‌های‌ گونه‌گون ملاصدرا در این مسئله می‌پردازد تا به این مسئله پاسخ گوید که ملاصدرا چه الگویی را در طرح و تحقیق چند بُعدیِ «انسان سالک» ترسیم نموده است. به نظر می‌رسد که ملاصدرا در تبیین سفرِ «انسان سالک» عمدتاً از روش فلسفی بهره می‌گیرد، اما در تعریف و تحلیل آن از سه منبع معرفتی فلسفه، عرفان و وحی بهره جسته است. انسان سالک در چارچوب فلسفی، سفر عقلی خود را با تأمل در اصل وجود آغاز می‌کند و با شناخت وجود حقیقی، سعادت عقلی خویش را نتیجه‌ می‌گیرد و مقام «خلافت الاهی» را درمی-یابد. از دیدِ ملاصدرا، انسان سالک در رهیافت قرآنی با تأمل در آفاق و انفس و در رهیافت عرفانی با کشف و شهود، مسیر سلوک خود را به سوی مقصد نهایی هموار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

“Sadrian Homo Viator”: Rereading of Mulla Sadra’s multi Approach to Homo Viator

نویسنده [English]

  • Zahra Jaliliyan

چکیده [English]

Mulla Sadra has considered human being and his transcendence in his noteworthy works in a fixed and deeply method. “Homo Viator” as a keyword is the center of his theory and it plays an important role and has a high frequency. This article examines that what is sadrian approaches to this problem. it seems that his method is mainly based on philosophical approach, the intellectual departure due to existentialism by recognizing the actual existence, the intellectual felicity, in order to perceive the position of God’s leader in the earth. Meanwhile he benefited from Quranic and mystical approach. Moreover, for Mulla Sadra, Homo Viator reflects on the Quranic methods, the mystical approaches of extrapolation to achieve the final destiny. Keywords: Mulla Sadra, Homo Viator, bearing. Moreover, for Mulla Sadra, Homo Viator reflects on the Quranic methods, the mystical approaches of extrapolation to achieve the final destiny. Keywords: Mulla Sadra, Homo Viator, bearing. Moreover, for Mulla Sadra, Homo Viator reflects on the Quranic methods, the mystical approaches of extrapolation to achieve the final destiny. Keywords: Mulla Sadra, Homo Viator, bearing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla sadra
  • Homo Viator
  • bearing
  • four journeys
  • sadrian approaches
-        جوادی آملی، عبدالله. (1389). رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه.  17 ج، ج 16، قم: نشر اسراء، چاپ چهارم.
-      جوادی آملی، مرتضی. (1380). اسفار اربعه از دیدگاه عرفا و حکما، مجموعه‌مقالات همایش جهانی ملاصدرا، جلد 10. تهران: انتشارات بنیاد حکمت صدرا.
-        حسن‌زادۀ آملی، حسن. (1370).  قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-        ملاصدرا.(1360). الشواهد الربوبیة، تعلیق و تصحیح جلال‌الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-        ------. (1361). ایقاظ النائمین، با مقدمۀ محسن مؤیدی. تهران: انتشارات انجمن فلسفه و حکمت ایران.
-        ------. (1362). تفسیر آیۀ مبارکۀ نور، تصحیح و تعلیق محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
-        ------.(1364). تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، 7 ج. قم: انتشارات بیدار.
-        ------.(1376). المشاعر، تصحیح جلال‌الدین آشتیانی. تهران: امیرکبیر.
-        ------. (1377الف). المظاهر الإلهیة، المحقق السید جلال‌الدین الآشتیانی. قم: بوستان کتاب.
-        ------. (1378). سه رسالۀ فلسفی، تصحیح جلال‌الدین آشتیانی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.
-        ------. (1381).  المبدأ و المعاد، تصحیح و تحقیق و مقدمۀ محمد ذبیحی و جعفر شانظری، 2 ج. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-        ------. (1384). مفاتیح الغیب، ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
-        ------. (1389). اسرار الآیات، تصحیح و تحقیق محمدعلی جاودان. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-        ------. (1391). عرشیه، ترجمه و تصحیح محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
-        ------.(1383الف). الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعة، تصحیح و تحقیق و مقدمۀ مقصود محمدی، 9 ج. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-        ------. (1383ب). شرح اصول کافی، تصحیح و ترجمۀ محمد خواجوی، ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-        نصر، سیدحسین. (1387).صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه، ترجمۀ حسین سوزنچی. تهران: نشر سهروردی، چاپ دوم.