نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها

چکیده

در تألیف کتاب های تاریخ ادیان، دیدگاههای مختلف عقیدتی و فلسفی، ارزش‌ها وتصورات قبلی پژوهشگرتاریخ ادیان را در چینش و انتخاب وقایع و تنظیم آن تحت تأثیر قرار می دهد . فرضیات معرفت‌شناسی درباره حقیقت شناخت تحلیل او را از ادیان شکل و جهت می‌دهد؛ زیرا رابطه مورخ با پدیده تاریخی به استنباط معرفت‌شناسانه و هستی‌شناسانه فلسفی مورخ وابسته است، به طوریکه اختلاف بسیاری از آثار مکتوب در تاریخ ادیان به رویکرد درون دینی و بیرون دینی مورخ بستگی دارد. در این مقاله قصد داریم آراء فلسفی دو مورخ بزرگ ایلیاده و فریزر را در توصیف و نگارش ادیان معرفی و ارزیابی نماییم . این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در پاسخگویی به این پرسشها صورت گرفته است : تفاوت فریزر و ایلیاده در روش شناسی چه بود ؟ با توجه به مقایسه آثار این دو دانشمند ادیان در توصیف وقایع دینی، اختلاف مبانی و رهیافت فلسفی آنها در چیست؟ این یافته های پژوهش حاکی از آن است که دو مورخ بزرگ دین شناس، ایلیاده و فریزر در نگرش فلسفی اختلاف نظر داشته، فریزر با نگاه پوزیتیویستی والیاده با تلفیقی از روش پدیدار شناسانه هوسرلی با نگرش ساخت گرایی و هرمنوتیکی به ضبط احوال و رفتار های دینی بشر در طول تاریخ پرداخته اند . این تفاوت در نگارش دو اثر تاریخی آنها یعنی شاخه زرین و تاریخ ادیان تاثیر اساسی گذاشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Philosophical views of Religious Historian : case study Jams Frazer and Eliade,Mircea

نویسنده [English]

  • Maliheh Saberi Najafabadi

Assistant professor of the SAMT

چکیده [English]

در تألیف کتاب های تاریخ ادیان، دیدگاههای مختلف عقیدتی و فلسفی، ارزش‌ها وتصورات قبلی پژوهشگرتاریخ ادیان را در چینش و انتخاب وقایع و تنظیم آن تحت تأثیر قرار می دهد . فرضیات معرفت‌شناسی درباره حقیقت شناخت تحلیل او را از ادیان شکل و جهت می‌دهد؛ زیرا رابطه مورخ با پدیده تاریخی به استنباط معرفت‌شناسانه و هستی‌شناسانه فلسفی مورخ وابسته است، به طوریکه اختلاف بسیاری از آثار مکتوب در تاریخ ادیان به رویکرد درون دینی و بیرون دینی مورخ بستگی دارد. در این مقاله قصد داریم آراء فلسفی دو مورخ بزرگ ایلیاده و فریزر را در توصیف و نگارش ادیان معرفی و ارزیابی نماییم . این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در پاسخگویی به این پرسشها صورت گرفته است : تفاوت فریزر و ایلیاده در روش شناسی چه بود ؟ با توجه به مقایسه آثار این دو دانشمند ادیان در توصیف وقایع دینی، اختلاف مبانی و رهیافت فلسفی آنها در چیست؟ این یافته های پژوهش حاکی از آن است که دو مورخ بزرگ دین شناس، ایلیاده و فریزر در نگرش فلسفی اختلاف نظر داشته، فریزر با نگاه پوزیتیویستی والیاده با تلفیقی از روش پدیدار شناسانه هوسرلی با نگرش ساخت گرایی و هرمنوتیکی به ضبط احوال و رفتار های دینی بشر در طول تاریخ پرداخته اند . این تفاوت در نگارش دو اثر تاریخی آنها یعنی شاخه زرین و تاریخ ادیان تاثیر اساسی گذاشته است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ایلیاده
  • فریزر
  • تاریخ ادیان
  • پدیدار شناسی
  • پوزیتیویسیم
-        الیاده، میرچا. (1375). دین‌پژوهی، ترجمۀ بهاء­الدین خرمشاهی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
-        ---------. (1395). تاریخ اندیشه‌های دینی، ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: انتشارات کتاب پارسه.
-        ---------. (1372). رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری. تهران: انتشارات سروش.
-        پالس، دانیل. (1394). هفت نظریه درباب دین، ترجمۀ محمد عزیز بختیاری. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
-        جعفری، حسن. (1387). دین و اسطوره؛ بررسی فلسفی نظریۀ میرچا الیاده پیرامون اسطوره. پژوهشنامۀ ادیان، شمارۀ 4 .صص82-55
-        جوادی، محمد اسلم. (1387). میرچا الیاده و پدیدارشناسی دین. معرفت، شمارۀ 131.صص149-124
-      خواجه‌گیر، علیرضا. (1394). بررسی دیدگاه «ادوارد تایلور» و «جیمز فریزر» دربارۀ خاستگاه و تکامل دین. الهیات تطبیقی، شمارۀ 14.صص162-149
-        فریزر، جیمز. (1394).  شاخۀ زرین (پژوهشی در جادو و دین)، ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران:انتشارات آگاه.
-        بی نام، «ادموند هوسرل، پدر پدیدارشناسی»، قابل دسترسی در سایت:
-          http://newmass.blogfa.com/post394.aspx 1993
-          Eliade, Mircea. (1967). Myths, Dreams, and Mysteries, Translated by new York: harper Torchbooks.1981
-          Strenski, Ivan. Understanding Theories of Religion: An Introduction, Wiley Blackwell,second edition.2015