نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید رضا مؤذن ¹
• محمد مهدی مشکاتی ²

¹ دانش آموخته دکتری، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان ،اصفهان، ایران

² گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه اصفهان

چکیده

چکیده
تناهی ابعاد پیش فرض تصدیقی بسیاری از رهیافت های فلسفی است. بر این اساس فیلسوفان مسلمان به این مسأله توجه بسیار نشان داده اند. تنها ملاصدرا در چهار بحث مهم اثبات محرک بلا متحرک، اثبات واجب الوجود، اثبات ملائکه عقلی، فرق بین جسم زمینی و أخروی از تناهی ابعاد به عنوان مقدمه استدلال استفاده کرده است. اما تبار و ساختار این مسأله به درستی مشخص نیست. عده ای این مسأله را در طبیعیات و عده ای آن را در الهیات دسته بندی کرده اند. میرداماد بر کسانی که این مسأله را جزء طبیعیات دانسته اند تاخته است. قوشجی بر سه دلیل اثبات کننده آن (سلمی، ترسی و حفظ النسبه) اشکال وارد می کند. این مقاله با تکیه بر دیدگاههای عبدالرزاق لاهیجی تناهی ابعاد را می کاود. ابتدا ساختار دقیق این مسأله را تحلیل می کند و صورتبندی دقیق مسأله را نشان می دهد تا از کژتابی و ابهام زبانی و ذهنی مسأله را بپیراید. پس از آن این مسأله را تبارشناسی می کند. این نوشتار نشان می دهد بهتر است این مسأله در تعلیمیات مورد بررسی قرار گیرد لاهیجی از میان سه برهان اثبات کننده تنها برهان حفظ نسبت را خالی از هر خللی می شناسد و دو برهان دیگر را أخص از مدعا می داند. با این حال اشکالات قوشجی را رد می کند. این مقاله تطورات علمی در این سه برهان را رصد می کند و به عنوان نوآوری در استدلال آوری آن را گزارش می کند.

کلیدواژه‌ها

• 1) عبدالرزاق لاهیجی
• 2) برهان سلمی
• 3) برهان ترسی
• 4) برهان حفظ النسبة

عنوان مقاله [English]

Review of three arguments Sollami, Torsi and Hefz Al nesbe( maintaining the relation) in proving finiteness of dimensions based on Mullah Abdul Razzaq Lahiji's view

نویسندگان [English]

• seyed Reza Moazzen ¹
• mohamad mahdi Meshkati ²

¹ PHD ,Department of Islamic Philosophy, Faculty of Literature and Humanities, university of Esfahan, Esfahan, Iran

² University Of Esfahan

چکیده [English]

Finiteness of dimensions is the confirmation default of many philosophical approaches. This article based on Abdul Razzaq Lahiji's views addresses this issue. First, it analyzes the exact structure of the problem and shows the exact formulation of the problem to remove structural ambiguity and linguistic and subjective ambiguity, after that identifies this problem. This article suggests that it is better to examine this issue in teachings, although in realization, the philosophers have categorized this issue in natural sciences and theology. As a judge between classifying this issue in natural sciences and theology, Mir Damad's view that is classification in theology is underlined by the article. This article, in reasoning for the scientific recognition of finiteness of dimensions analyzes three arguments of its six_ dimensional arguments that are close to exit based on Lahiji's view. Among these three arguments Lahiji considers only the argument of maintaining the relation empty of any impediment and considers the other two arguments specifically from the claim. This article monitors the scientific evolution in these three arguments and reports it as an innovation in its reasoning.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sollami argument
• Torsi argument
• maintaining of relation argument
• finiteness of dimensions
• Abdul Razzaq Lahiji