دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
کلیدواژه‌ها = ملاصدرا
تعداد مقالات: 28
تحلیل امکان و علل آکراسیای شناختی در آینه نفس شناسی حکمت متعالیه ملاصدرا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آبان 1401
چکیده
در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی امکان و علل عمده آکراسیایِ باور (یا شناختی) بر اساس نظام حکمت متعالیه ملاصدرا مورد بحث قرار می‌گیرد. آکراسیایِ شناختی یا آکراسیای باور، به معنای «باور انسان به ... بیشتر
بررسی تطبیقی مبانی هستی شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم با مبانی حکمت صدرایی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 دی 1401
چکیده
مبانی هستی‌شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم در قالب مـفاهیمی مخالف با رویکرد فلسفی رایج در مکانیک کوانتومی (تعبیر کپنهاگی) مورد توجه فیلسوفان علم بوده است. این پژوهش میکوشد با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، ... بیشتر
هنر، حقیقت، ابتذال (بازاندیشی حقیقت هنر در مبانی صدرایی)
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 دی 1401
چکیده
دنیای مدرن با ورود به‌تمامی ساحات زیست بشر و جای‌دادن خود در متن واقعیت، چنان عرصه را بر امر متعالی تنگ کرده که گویا ردپایی از آن در متن وقایع برجای نمانده‌است. در راستای برون‌رفت از بحران پدیدآمده، ... بیشتر
ترسیم نظام نئوتئوکراسی تشکیکی (حاکمیت الهیِ نوینِ تشکیکی) بر اساس آراء شناخت شناسانه ملاصدرا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1402
چکیده
انگاره اقتدارگرایی الهی (تئوکراسی) در قرون وسطی با سرپوشی برای سعادت بشری تحت لوای حاکمیت پاپ شکل گرفت. ماحصل غایی این تفکر به حاشیه راندن دین در عرصه حکمرانی، طرح دموکراسی به عنوان دیدگاه رقیب و در نهایت ... بیشتر
از تصرّف تا عشق: فهم کار معمار در مکتب صدرایی
دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 17-49
چکیده
مکتب صدرایی قابلیت بالایی برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های حوزة معماری در زمینه‌های مختلف دارد. این نوشته نیز در تلاش است تا کار معمار را بر مبنای این مکتب با استفاده از منظومة مفاهیمی که از کلام ملاصدرا ... بیشتر
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 301-330
چکیده
جهات جغرافیایی یکی از مهمترین مولفه های شناختی و زبانی انسان است که در معنای تحت الفظی شان به نسبت میان اجسام در عالم طبیعت اشاره دارند. جهت محیط – محاط به رابطه دو جسم اشاره دارد که مرزهای خارجی جسم ... بیشتر
رویکردی نو به مسئله آغازمندی زمانی عالم در چهارچوب فلسفه صدرایی
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 471-502
چکیده
در تاریخ جهان اسلام، غالباً متکلّمین بر حدوث زمانی عالم و فلاسفه بر قدم آن اصرار داشته‌اند. در این میان،ملاصدرا بر اساس نظریه حرکت جوهری، معتقد به حدوث زمانی تجدّدی و آن‌به‌آن عالم جسمانی است، ولی در ... بیشتر
نقش اعیان ثابته بر اختیار انسان از منظر ملاصدرا
دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 137-160
چکیده
اعیان ثابته در مباحث هستی‌شناسی عرفانی، کلید فهم بسیاری از مباحث قضا و قدر، جبر و اختیار، علم پیشین خدا و امثال آن است. صدرالمتألهین در حلّ برخی مسائل فلسفی خود اعیان ثابته را به کار گرفته است. پذیرش نظریه ... بیشتر
بررسی انتقادی تفسیر آقا علی مدرس و تابعان از نظریۀ «اصالت وجود» ملاصدرا
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 183-208
چکیده
دیدگاه ملاصدرا دربارۀ اصالت وجود به صورت‌های مختلفی تفسیر شده است. در تفسیر رایج از نظریۀ اصالت وجود، ماهیت امری کاملاً ذهنی و وابسته به فاعل شناسا است و چون در واقعیت خارجی حاضر نیست، نمی‌تواند به نحو ... بیشتر
بررسی انتقادی نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری در باب متدولوژی فلسفه ملاصدرا
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 261-279
چکیده
در میان دیدگاه های مختلف پیرامون روش شناسی فلسفه ملاصدرا، باورمندان به نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری بر این عقیده اند که ملاصدرا صرفاً در مقام گردآوری از کشف و نقل استفاده کرده است. پژوهش حاضر ... بیشتر
انفعالِ نفس و تغییرِ ذاتِ مدرِک: مسأله‌ای ارسطویی، ردیه‌ای سینوی و دفاعیه‌ای صدرایی
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 349-374
چکیده
نفس در فلسفه‌ی ارسطویی به عنوان قوه‌ی مدرِک شناخته شده و از آنجا که ادراک نوعی استحاله به شمار می‌رود، مسأله‌ی تبیین تغییرِ نفس از جایگاهی خاص برخوردار است. ارسطو خود در فصل پنجم کتاب دوم درباره‌ی ... بیشتر
مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر
دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 337-364
چکیده
این مقاله به دنبال تبیین «مساله‌شر» و پاسخ‌های ارائه‌شده به آن در دیدگاه ملاصدرای شیرازی و نورمن گیسلر است. به‌رغم تمایزی که نامبردگان در غایت تبیین مساله‌شر دارند به‌گونه‌ای که ملاصدرا درصدد ... بیشتر
بررسی تطبیقی مرگ اندیشی از دیدگاه آگوستین قدیس و ملاصدرا
دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 11-41
چکیده
مرگ از مسائل مشترک همه‌ی انسان‌ها است. بررسی تطبیقی این مسأله از دیدگاه آگوستین و ملاصدرا، گامی مؤثر در راستای فهم ما از مرگ‌اندیشی است. آگوستین با توجه به آموزه‌های مسیحی، به ویژه تعالیم پولس، مرگ ... بیشتر
ارائه تحلیل زبانی گیلبرت رایل از مبحث «خود» و مقایسه آن با دیدگاه ملاصدرا
دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 43-64
چکیده
ارائه و تحلیل سنت اندیشه اسلامی به زبان فلسفه معاصر میتواند ثمربخش باشد. در این پژوهش پس از ارائه نظریه رایل از مبحث «خود»، به سراغ اندیشه ملاصدرا رفته‌ام، و در این سپهر مقایسه‌ای جنبه‌هایی از ... بیشتر
تاثیر مبانی هستی شناسی صدرا در تبیین مساله دعا
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 91-117
چکیده
دعا یکی از عالی ترین مضامین الهی است که همیشه مورد توجه بشریت بوده است و هر انسانی به فراخور میزان درک فقر ذاتی خویش به معناشناسی و مسائل پیرامون آن پرداخته است. در نگرش به مسأله دعا از نظر ملاصدرا، نباید ... بیشتر
تحلیل و بررسی سازگاری رمز پردازی با حکمت متعالیه صدرایی
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 119-147
چکیده
نگاه رمزی به عالم میراث ارزشمند تمدن‌های کهن بشری است که در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز جایگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حکمای مسلمان همواره از این شیوه برای ارائه تعالیم خود بهره برده‌اند. رمزپردازی ... بیشتر
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 149-168
چکیده
در این مقاله نشان داده می‌شود در تفکّر صدرایی " وجود" هم نقش تبیین چگونگی کثرت در افراد یک ماهیت نوعیه را برعهده دارد و هم اینکه براساس نظریه حرکت جوهری لازم نیست عرض های یک ذات نقش تبیین چگونگی تحقق حرکت ... بیشتر
کارکردهای هستی‌شناختیِ علّیّت تحلیلی در فلسفه‌ی اسلامی
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 225-248
چکیده
فیلسوفان مسلمان در برخی از مواضع که کثرت وجودی (خارجی) برقرار نیست، علّیت را متحقّق دانسته‌اند، که ملاصدرا این قسم علّیت را به تحلیل عقلانی میداند. علّیت جوهر برای عرض، ماده برای صورت، ماهیت برای ... بیشتر
تسلسل در علل مادی و مسئله عدم تناهی زمان در فلسفه ملاصدرا
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 249-268
چکیده
ملاصدرا معتقد است که تسلسل در همه ی علت ها محال است و از جمله ی این علت ها علت مادی است. البته وی برخی ترتب های مادی را از این تسلسل محال استثنا می کند. بررسی ویژگی های اجزای زمان نشان می دهد که اجزای زمان ... بیشتر
احسائی، قول به اصلیین یا اصالت ماهیّت
دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 167-191
چکیده
چکیده با توجه به ظاهر برخی کلمات احسائی، قول به اصالت توأمان وجود و ماهیت را به او نسبت داده اند. اما به راستی آیا احسایی قائل به اصالت وجود و ماهیت با هم بوده یا اصالت ماهیتی بوده است؟ آیا تصور وی از اصالت ... بیشتر
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان
دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 157-180
چکیده
ملاصدرا در آثار برجسته خود به طور گسترده و ثابت به مسئلۀ انسان و سیر تعالی او پرداخته است. «انسان سالک»، محور نظریه‌ی او در این باب را تشکیل می‌دهد که در ساختمان معنایی حکمت صدرایی از بسامد و اهمیت ... بیشتر
فلسفه‌ی ملاصدرا و نظریه‌ی معنا؛ کاوشی معناشناختی در برخی دلایل نظریه‌ی وجود ذهنی
دوره 5، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 33-50
چکیده
از آنجا که زبان، اندیشه و واقعیّت در ارتباط نزدیک باهم قرار دارند، هرگونه حکمی‌که در حیطۀ معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی صادر شود، بازتاب و پیامدی نیز در فلسفۀ زبان دارد. در این مقاله کوشش کرده‌ایم تا ... بیشتر
بررسی مفاهیم «غنی» و «فقیر» از منظر ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 7-20
چکیده
اصطلاح «فقیر» و «غنی» نخستین‌بار در مباحث دینی، کلامی و عرفانی مطرح شد. پس از آن برخی فلاسفۀ مسلمان نیز این عناوین را در فلسفه وارد کرده، به تحلیل آنها پرداخته‌اند. «غنی مطلق» از نظر ... بیشتر
رابطۀ خیال و اراده در فلسفۀ ملاصدرا
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 21-39
چکیده
خیال به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ادراکی انسان، نقش موثری در رفتار انسان‌ها و سعادت آنها دارد. مقالۀ حاضر با هدف تبیین ماهیت خیال، ماهیت اراده و چگونگی ارتباط خیال و اراده در نفس انسان تدوین گردیده ... بیشتر
تکامل و صیرورت نفس در پرتو تخلق به آموزه‌های اخلاقی با تکیه بر آراء صدرالمتألهین شیرازی
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 41-72