ترسیم نظام نئوتئوکراسی تشکیکی (حاکمیت الهیِ نوینِ تشکیکی) بر اساس آراء شناخت شناسانه ملاصدرا
ترسیم نظام نئوتئوکراسی تشکیکی (حاکمیت الهیِ نوینِ تشکیکی) بر اساس آراء شناخت شناسانه ملاصدرا

رضوانه قاطع؛ جعفر شانظری گرگابی؛ مهدی گنجور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2023.1999464.2385

چکیده
  انگاره اقتدارگرایی الهی (تئوکراسی) در قرون وسطی با سرپوشی برای سعادت بشری تحت لوای حاکمیت پاپ شکل گرفت. ماحصل غایی این تفکر به حاشیه راندن دین در عرصه حکمرانی، طرح دموکراسی به عنوان دیدگاه رقیب و در نهایت ...  بیشتر
واکاوی تأثیر جنسیت دراستکمال وسعادت نفس از منظر ملاصدرا
واکاوی تأثیر جنسیت دراستکمال وسعادت نفس از منظر ملاصدرا

نرجس رودگر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 آذر 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2023.2000200.2389

چکیده
  هدف از این مقاله بررسی تأثیر جنسیت در استکمال و سعادت نفس از منظر ملاصدرا باروش تحلیل آثار فلسفی اوست. بحث از جنسیت مورد دغدغه ملاصدرا نبوده است و تنها مواردی که در آثار وی به مباحث جنسیت اشاراتی غیر ...  بیشتر
تبیین عمل انسانی « بر اساس حکمت صدرایی»
تبیین عمل انسانی « بر اساس حکمت صدرایی»

فاطمه سلیمانی دره باغی؛ فاطمه سلیمانی دره باغی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 بهمن 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2024.2008254.2427

چکیده
  عمل فعالیتی است که از مسیر ابعاد درونی انسان همچون قوای شناختی ( خیال و عقل) ، قوای شوقی و اراده گذر کرده و به منصه ظهور خارجی می رسد. مسأله اصلی این پژوهش تبیین این فرآیند و بیان چگونگی و چرایی آن است. از ...  بیشتر
مقایسه ای اقانیم ثلاث و مراتب هستی از دیدگاه فلوطین و ملاصدرا
مقایسه ای اقانیم ثلاث و مراتب هستی از دیدگاه فلوطین و ملاصدرا

محمد جواد شمس؛ سیده فاطمه بابایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2024.554729.2223

چکیده
  سوال برانگیز‌ترین مسئله‌ای که در طول سده‌های مختلف ذهن انسان‌ها را به خود مشغول کرده این است که موجودات متکثر با چه ترتیبی پا به عرصه هستی گزارده‌اند و آیا شکل‌گیری عالم به نحو صدفه و اتفاق بوده یا ...  بیشتر
هنر، حقیقت، ابتذال (بازاندیشی حقیقت هنر در مبانی صدرایی)
هنر، حقیقت، ابتذال (بازاندیشی حقیقت هنر در مبانی صدرایی)

مجید یاریان

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.556500.2235

چکیده
  دنیای مدرن با ورود به‌تمامی ساحات زیست بشر و جای‌دادن خود در متن واقعیت، چنان عرصه را بر امر متعالی تنگ کرده که گویا ردپایی از آن در متن وقایع برجای نمانده‌است. در راستای برون‌رفت از بحران پدیدآمده، ...  بیشتر
بررسی تطبیقی مبانی هستی شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم با مبانی حکمت صدرایی
بررسی تطبیقی مبانی هستی شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم با مبانی حکمت صدرایی

امیر عبدالهی خلج؛ مهدی منفرد

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.560015.2265

چکیده
  مبانی هستی‌شناسی مکانیک کوانتومی دیوید بوهم در قالب مـفاهیمی مخالف با رویکرد فلسفی رایج در مکانیک کوانتومی (تعبیر کپنهاگی) مورد توجه فیلسوفان علم بوده است. این پژوهش می‎کوشد با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، ...  بیشتر
حقیقت میزان علوم و اعمال از نظر ملاصدرا و مبانی فلسفی آن
حقیقت میزان علوم و اعمال از نظر ملاصدرا و مبانی فلسفی آن

مرتضی حسین زاده

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2024.533331.2023

چکیده
  یکی از مهم ترین مسائل مربوط به قیامت مواقف مختلفی است که در آیات و روایات به آن اشاره شده است و متکلمان و فیلسوفان با مبانی خاص خود به دنبال فهم صحیح از آن هستند. در این میان بیشتر متکلمان تبیین مادی گرایانه ...  بیشتر
تحلیل امکان و علل آکراسیای شناختی در آینه نفس شناسی حکمت متعالیه ملاصدرا
تحلیل امکان و علل آکراسیای شناختی در آینه نفس شناسی حکمت متعالیه ملاصدرا

مهدی زمانی

دوره 13، شماره 31 ، اسفند 1402

https://doi.org/10.30470/phm.2022.558999.2250

چکیده
  در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی امکان و علل عمده آکراسیایِ باور (یا شناختی) بر اساس نظام حکمت متعالیه ملاصدرا مورد بحث قرار می‌گیرد. آکراسیایِ شناختی یا آکراسیای باور، به معنای «باور انسان به ...  بیشتر
از تصرّف تا عشق: فهم کار معمار در مکتب صدرایی
از تصرّف تا عشق: فهم کار معمار در مکتب صدرایی

مریم نیکوفرد؛ زهرا اهری؛ هادی ندیمی؛ مریم سالم

دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 17-49

https://doi.org/10.30470/phm.2022.538104.2083

چکیده
  مکتب صدرایی قابلیت بالایی برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های حوزة معماری در زمینه‌های مختلف دارد. این نوشته نیز در تلاش است تا کار معمار را بر مبنای این مکتب با استفاده از منظومة مفاهیمی که از کلام ملاصدرا ...  بیشتر
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا

وحید خادم زاده

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 301-330

https://doi.org/10.30470/phm.2022.540242.2086

چکیده
  جهات جغرافیایی یکی از مهمترین مولفه های شناختی و زبانی انسان است که در معنای تحت الفظی شان به نسبت میان اجسام در عالم طبیعت اشاره دارند. جهت محیط – محاط به رابطه دو جسم اشاره دارد که مرزهای خارجی جسم ...  بیشتر
رویکردی نو به مسئله آغازمندی زمانی عالم در چهارچوب فلسفه صدرایی
رویکردی نو به مسئله آغازمندی زمانی عالم در چهارچوب فلسفه صدرایی

حامد منوچهری کوشا

دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 471-502

https://doi.org/10.30470/phm.2022.534145.2035

چکیده
  در تاریخ جهان اسلام، غالباً متکلّمین بر حدوث زمانی عالم و فلاسفه بر قدم آن اصرار داشته‌اند. در این میان،ملاصدرا بر اساس نظریه حرکت جوهری، معتقد به حدوث زمانی تجدّدی و آن‌به‌آن عالم جسمانی است، ولی در ...  بیشتر
نقش اعیان ثابته بر اختیار انسان از منظر ملاصدرا
نقش اعیان ثابته بر اختیار انسان از منظر ملاصدرا

مرضیه اخلاقی

دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 137-160

https://doi.org/10.30470/phm.2021.525514.1966

چکیده
  اعیان ثابته در مباحث هستی‌شناسی عرفانی، کلید فهم بسیاری از مباحث قضا و قدر، جبر و اختیار، علم پیشین خدا و امثال آن است. صدرالمتألهین در حلّ برخی مسائل فلسفی خود اعیان ثابته را به کار گرفته است. پذیرش نظریه ...  بیشتر
بررسی انتقادی تفسیر آقا علی مدرس و تابعان از نظریۀ «اصالت وجود» ملاصدرا
بررسی انتقادی تفسیر آقا علی مدرس و تابعان از نظریۀ «اصالت وجود» ملاصدرا

محمد حسین زاده

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 183-208

https://doi.org/10.30470/phm.2020.113543.1674

چکیده
  دیدگاه ملاصدرا دربارۀ اصالت وجود به صورت‌های مختلفی تفسیر شده است. در تفسیر رایج از نظریۀ اصالت وجود، ماهیت امری کاملاً ذهنی و وابسته به فاعل شناسا است و چون در واقعیت خارجی حاضر نیست، نمی‌تواند به نحو ...  بیشتر
بررسی انتقادی نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری در باب متدولوژی فلسفه ملاصدرا
بررسی انتقادی نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری در باب متدولوژی فلسفه ملاصدرا

حسن رهبر

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 261-279

https://doi.org/10.30470/phm.2020.112236.1658

چکیده
  در میان دیدگاه های مختلف پیرامون روش شناسی فلسفه ملاصدرا، باورمندان به نظریه تفکیک مقام گردآوری از مقام داوری بر این عقیده اند که ملاصدرا صرفاً در مقام گردآوری از کشف و نقل استفاده کرده است. پژوهش حاضر ...  بیشتر
انفعالِ نفس و تغییرِ ذاتِ مدرِک: مسأله‌ای ارسطویی، ردیه‌ای سینوی و دفاعیه‌ای صدرایی
انفعالِ نفس و تغییرِ ذاتِ مدرِک: مسأله‌ای ارسطویی، ردیه‌ای سینوی و دفاعیه‌ای صدرایی

مصطفی زالی

دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 349-374

https://doi.org/10.30470/phm.2020.112049.1655

چکیده
  نفس در فلسفه‌ی ارسطویی به عنوان قوه‌ی مدرِک شناخته شده و از آنجا که ادراک نوعی استحاله به شمار می‌رود، مسأله‌ی تبیین تغییرِ نفس از جایگاهی خاص برخوردار است. ارسطو خود در فصل پنجم کتاب دوم درباره‌ی ...  بیشتر
مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر
مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر

مهدی شجریان

دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 337-364

https://doi.org/10.30470/phm.2019.105967.1591

چکیده
  این مقاله به دنبال تبیین «مساله‌شر» و پاسخ‌های ارائه‌شده به آن در دیدگاه ملاصدرای شیرازی و نورمن گیسلر است. به‌رغم تمایزی که نامبردگان در غایت تبیین مساله‌شر دارند به‌گونه‌ای که ملاصدرا درصدد ...  بیشتر
بررسی تطبیقی مرگ اندیشی از دیدگاه آگوستین قدیس و ملاصدرا
بررسی تطبیقی مرگ اندیشی از دیدگاه آگوستین قدیس و ملاصدرا

قاسم کاکایی؛ محبوبه جباره ناصرو

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 11-41

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36295

چکیده
  مرگ از مسائل مشترک همه‌ی انسان‌ها است. بررسی تطبیقی این مسأله از دیدگاه آگوستین و ملاصدرا، گامی مؤثر در راستای فهم ما از مرگ‌اندیشی است. آگوستین با توجه به آموزه‌های مسیحی، به ویژه تعالیم پولس، مرگ ...  بیشتر
ارائه تحلیل زبانی گیلبرت رایل از مبحث «خود» و مقایسه آن با دیدگاه ملاصدرا
ارائه تحلیل زبانی گیلبرت رایل از مبحث «خود» و مقایسه آن با دیدگاه ملاصدرا

حسین اسعدی؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی؛ علی حقی

دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 43-64

https://doi.org/10.30470/phm.2019.36296

چکیده
  ارائه و تحلیل سنت اندیشه اسلامی به زبان فلسفه معاصر می‌تواند ثمربخش باشد. در این پژوهش پس از ارائه نظریه رایل از مبحث «خود»، به سراغ اندیشه ملاصدرا رفته‌ام، و در این سپهر مقایسه‌ای جنبه‌هایی از ...  بیشتر
تاثیر مبانی هستی شناسی صدرا در تبیین مساله دعا
تاثیر مبانی هستی شناسی صدرا در تبیین مساله دعا

مروه دولت آبادی؛ عین الله خادمی؛ محمد اسماعیل قاسمی طوسی

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 91-117

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34352

چکیده
  دعا یکی از عالی ترین مضامین الهی است که همیشه مورد توجه بشریت بوده است و هر انسانی به فراخور میزان درک فقر ذاتی خویش به معناشناسی و مسائل پیرامون آن پرداخته است. در نگرش به مسأله دعا از نظر ملاصدرا، نباید ...  بیشتر
تحلیل و بررسی سازگاری رمز پردازی با حکمت متعالیه صدرایی
تحلیل و بررسی سازگاری رمز پردازی با حکمت متعالیه صدرایی

احمدرضا هنری؛ طاهره کمالی زاده؛ ایرج داداشی

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 119-147

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34353

چکیده
  نگاه رمزی به عالم میراث ارزشمند تمدن‌های کهن بشری است که در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز جایگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حکمای مسلمان همواره از این شیوه برای ارائه تعالیم خود بهره برده‌اند. رمزپردازی ...  بیشتر
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی

سید علی علم الهدا

دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 149-168

https://doi.org/10.30470/phm.2019.34354

چکیده
  در این مقاله نشان داده می‌شود در تفکّر صدرایی " وجود" هم نقش تبیین چگونگی کثرت در افراد یک ماهیت نوعیه را برعهده دارد و هم اینکه براساس نظریه حرکت جوهری لازم نیست عرض های یک ذات نقش تبیین چگونگی تحقق حرکت ...  بیشتر
کارکردهای هستی‌شناختیِ علّیّت تحلیلی در فلسفه‌ی اسلامی
کارکردهای هستی‌شناختیِ علّیّت تحلیلی در فلسفه‌ی اسلامی

سید مصطفی موسوی اعظم

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 225-248

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32206

چکیده
  فیلسوفان مسلمان در برخی از مواضع که کثرت وجودی (خارجی) برقرار نیست، علّیت را متحقّق دانسته‌اند، که ملاصدرا این قسم علّیت را به تحلیل عقلانی می‌‌داند. علّیت جوهر برای عرض، ماده برای صورت، ماهیت برای ...  بیشتر
تسلسل در علل مادی و مسئله عدم تناهی زمان در فلسفه ملاصدرا
تسلسل در علل مادی و مسئله عدم تناهی زمان در فلسفه ملاصدرا

مجید ضیایی قهنویه

دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 249-268

https://doi.org/10.30470/phm.2018.32203

چکیده
  ملاصدرا معتقد است که تسلسل در همه ی علت ها محال است و از جمله ی این علت ها علت مادی است. البته وی برخی ترتب های مادی را از این تسلسل محال استثنا می کند. بررسی ویژگی های اجزای زمان نشان می دهد که اجزای زمان ...  بیشتر
احسائی، قول به اصلیین یا اصالت ماهیّت
احسائی، قول به اصلیین یا اصالت ماهیّت

سید محمد اسماعیل سید هاشمی؛ میلاد شیر محمّدی

دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 167-191

چکیده
  چکیده با توجه به ظاهر برخی کلمات احسائی، قول به اصالت توأمان وجود و ماهیت را به او نسبت داده اند. اما به راستی آیا احسایی قائل به اصالت وجود و ماهیت با هم بوده یا اصالت ماهیتی بوده است؟ آیا تصور وی از اصالت ...  بیشتر
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت‌ چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت‌ چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان

رضا رضازاده؛ زهرا جلیلیان

دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 157-180

چکیده
  ملاصدرا در آثار برجسته خود به طور گسترده و ثابت به مسئلۀ انسان و سیر تعالی او ‌پرداخته است. «انسان سالک»، محور نظریه‌ی او در این باب را تشکیل می‌دهد که در ساختمان معنایی حکمت صدرایی از بسامد و اهمیت ...  بیشتر