TY - JOUR ID - 249654 TI - رویکردی نو به مسئله آغازمندی زمانی عالم در چهارچوب فلسفه صدرایی JO - تأملات فلسفی JA - PHM LA - fa SN - 2228-5253 AU - منوچهری کوشا, حامد AD - دانشکده فیزیک، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 12 IS - 29 SP - 471 EP - 502 KW - حکمت متعالیه KW - ملاصدرا KW - حدوث زمانی KW - آغازمندی عالم KW - حدوث تجدّدی: عالم آغازمند سیال DO - 10.30470/phm.2022.534145.2035 N2 - در تاریخ جهان اسلام، غالباً متکلّمین بر حدوث زمانی عالم و فلاسفه بر قدم آن اصرار داشته‌اند. در این میان،ملاصدرا بر اساس نظریه حرکت جوهری، معتقد به حدوث زمانی تجدّدی و آن‌به‌آن عالم جسمانی است، ولی در عین حال وجود آغاز زمانی را برای عالم نمی‌پذیرد. در نوشتار حاضر پس از بازنگری در مفهوم حدوث و آغازمندی زمانی عالم در چهارچوب فلسفه صدرایی، به نقد تفصیلی مهم‌ترین براهین اقامه شده علیه حدوث زمانی عالم پرداخته شده‌است. بدین ترتیب نشان داده شده‌است که می‌توان ضمن پذیرش و دفاع از مبانی فلسفه صدرایی و حدوث زمانی تجدّدی معرفی شده توسط ملاصدرا، سخن او را در ردّ آغازمندی عالم نپذیرفت. در نهایت استدلال شده است که نه تنها بین حکمت متعالیه و آغازمندی عالم تعارضی نیست، بلکه مبانی حکمت متعالیه به ارائه تبیینی سازگار از آغازمندی عالم، و رد براهین اقامه شده علیه آن، کمک شایان توجّهی می‌کند. بدین ترتیب تصویر نوینی از حدوث زمانی عالم به دست می‌آید، که در آن عالم هم آغازمند است و هم حادث است به حدوث زمانی تجدّدی. این دیدگاه را می‌توان «نظریه عالم آغازمند سیال» نامید.این تصویر ضمن بهره‌مندی از مبانی متقن فلسفه صدرایی، می‌تواند در حل برخی از مسائل و تعارضات احتمالی بین‌رشته‌ای نیز راهگشا باشد. UR - https://phm.znu.ac.ir/article_249654.html L1 - https://phm.znu.ac.ir/article_249654_1612d19d4acdb4ad5fc23952c55346f8.pdf ER -