احمدرضا هنری؛ طاهره کمالی زاده؛ ایرج داداشی
چکیده
نگاه رمزی به عالم میراث ارزشمند تمدنهای کهن بشری است که در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز جایگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حکمای مسلمان همواره از این شیوه برای ارائه تعالیم خود بهره بردهاند. رمزپردازی ...
بیشتر
نگاه رمزی به عالم میراث ارزشمند تمدنهای کهن بشری است که در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز جایگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حکمای مسلمان همواره از این شیوه برای ارائه تعالیم خود بهره بردهاند. رمزپردازی در بین عرفا امری مشهود است و در بین حکما نیز سهروردی را میتوان قهرمان این میدان دانست هر چند که قبل از او ابنسینا آغازگر این راه بوده است؛ لذا شایسته تأمل است که مواجهة حکمت متعالیه ملاصدرا از آن جهت که وارث این سنت حکمی است، با رمز و رمزپردازی چگونه است؟ در نوشتار حاضر جهت نیل به این پاسخ به تحلیل و بررسی مبانی و روش حکمت متعالیه صدرایی بویژه روش تأویل و هرمنوتیک میپردازیم. با توجه به شواهد و دلایل موجود روشن میشود که علیرغم اینکه صدرا حکمت خود را همچون سهروردی بصورت رمزی بیان نکرده است اما با توجه به اینکه مبانی فلسفی رمز پردازی سهروردی را، از جمله نظریه تشکیک وجود در هستی شناسی و نظریه عالم مثال و ادراک خیالی در جهان شناسی و معرفت شناسی، اخذ نموده و در فلسفه وجودی خود از آن بهرهمند شده است؛ لذا حکمت متعالیه به بهترین وجه قابلیت رمزپردازی را واجد است اما شاید بتوان گفت که روش و مدل رمزپردازی صدرا با روش سهروردی تفاوت دارد بنابراین هم به این روش التفات داشته و آن را میشناخته است و هم از تعابیر رمزی استفاده نمودهاست، چنانکه عناوین کتب او همه از این قبیل است بنابراین حکمت متعالیه میتواند چارچوب و بنیان نظری رمزپردازی را تأمین نماید.