دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 312
کارکردهای هستی‌شناختیِ علّیّت تحلیلی در فلسفه‌ی اسلامی
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 225-248
چکیده
فیلسوفان مسلمان در برخی از مواضع که کثرت وجودی (خارجی) برقرار نیست، علّیت را متحقّق دانسته‌اند، که ملاصدرا این قسم علّیت را به تحلیل عقلانی میداند. علّیت جوهر برای عرض، ماده برای صورت، ماهیت برای ... بیشتر
رهیافتی هستی شناسانه به علم حضوری از نگاه صدرالمتألهین
دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 225-246
چکیده
شناخت حضوری شناختی است که در آن، معلوم، حقیقت شیء بوده و خود بعینه نزد عالم حاضر می-گردد. هرچند این معرفت در هر دو ساحت معرفت شناختی و هستی شناختی امکان بررسی دارد، لکن تامل در بعد هستی شناختی آن، ضرورت ... بیشتر
پیتر سینگر و «استعداد درک درد و رنج حیوانات» بعنوان ملاکِ اخلاقی توجه برابر به منافع حیوان و انسان
دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 227-249
چکیده
یکی از مهمترین دلایل مدافعان حق حیات حیوانات و لزوم تغییر رفتار نامناسب با آنان، «استعداد درک درد و رنج» در حیوانات است. پیتر سینگر از مدافعان اصلی این استدلال و با تاکید بر لزوم توجه برابر به حیوان ... بیشتر
بازخوانیِ اخلاق آموزگاری در میزان العمل غزالی، در پرتو الذریعۀ راغب اصفهانی
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 267-292
چکیده
موضوع اخلاق آموزگاری از موضوعات بنیادین و مهم دانش اخلاق است. چگونگی برخورد آموزگار با شاگردان، پیامدهای مهمی در زندگی سعادت‌محور و مباحث تربیتی دارد. راغب اصفهانی، صاحب الذریعه الی مکارم الشریعه، ... بیشتر
اطلاعات کاذب عمدی و مسئولیت اخلاقی: مطالعهای در فلسفۀ اخلاق
دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 279-328
چکیده
در مقالۀ حاضر با انجام بررسیهایی در فرااخلاق، سعی شده تا به بررسی مسئولیت اخلاقی ارتکاب به ارائۀ عمدی اطلاعات کاذب پرداخته شود. برای انجام این پژوهش، از دو روش تحلیل مفهومی و موازنۀ متأملانه استفاده ... بیشتر
امام صادق(ع) و حکمت الهی
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 73-91
چکیده
هدف از نگارش این مقاله، توجّه دادن به نقش مهم و تعیین‌کننده تعالیم گرانبهای پیشوایان شیعه در پیدایش و گسترش علوم عقلی، اعمّ از حکمت الهی و کلام اسلامی از رهگذر مطالعه در احادیث حکمی حضرت امام صادق(ع) ... بیشتر
نمود اندیشه‌های اخلاقی در ساختار فضایی خانه‌های سنتی ایران مورد مطالعه: تکریم مهمان
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 185-203
چکیده
برطبق آیات و روایات اسلامی، تکریم مهمان به معنای گرامی‌داشتن، کریم گفتن، عزیز و ارجمند شمردن کسی که وارد خانه کس دیگری میشود. با نگاهی عمیق به ساختار فضایی خانه‌های سنتی در ایران، می‌توان ... بیشتر
افلاطون علیه شاعران: عمومی و خصوصی در اندیشه های اخلاقی افلاطون و نمایشنامه‌نویسان
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 209-232
چکیده
نمایشنامه‌های یونان باستان و محاورات افلاطون دو منبع مهم و رقیب برای دستیابی به دیدگاه‌های یونانیان باستان درباره اخلاق و انتخاب‌های اخلاقی است. در واقع، همین رقابت و اختلاف نظر دلیل دشمنی افلاطون ... بیشتر
مفهوم شناسی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی به‌مثابه یک ابرپارادایم برای علم مدرن
دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 213-242
چکیده
طبیعت‌گرایی روش‌شناختی مهمترین ویژگی علم معاصر است که بر اساس آن شناخت و تبیین جهان طبیعی فقط از طریق علل طبیعی موجه است و استفاده از هرگونه امر ماورائی مانند خدا و فعل او در شناخت طبیعت ممنوع است. ... بیشتر
تبیین آثار تشکیک‌پذیری معرفت در حکمت متعالیه در گسترۀ تعریف فلسفه، نظریۀ صدق و زبان‌شناسی
دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 219-240
چکیده
وجود در حکمت متعالیه امری مشکَّک است. هم‌سنخ‌انگاری «وجود» و «معرفت» در این نظام، سبب اتحاد احکام آن دو و تشکیک‌پذیری معرفت، همسان با تشکیک‌پذیری وجود میشود. پژوهش جاری با فرض ثبوت مشکَّک‌انگاری ... بیشتر
بررسی و نقد دیدگاه پیتر سینگر درباره اخلاقی بودن سقط جنین
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 229-254
چکیده
پیتر سینگر از فیلسوفان اخلاق پرآوزه‌ای است که به خصوص در اخلاق کاربردی و حقوق حیوانات آثار بسیاری از او منتشر شده است و بسیار مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته است. او در دفاع تمام عیار از حقوق حیوانات ... بیشتر
استعاره مفهومی و تحلیلی نو از نقش آن در اخلاق
دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 235-255
چکیده
دغدغه و دستمایه اصلی در این مقاله بررسی نقش استعاره‌های مفهومی در ساحت اخلاق است. پس از تعریف و تحلیل استعاره مفهومی با تاکید بر آراء لیکاف، جانسن و کوچِش، عمومیت، مفهومی بودن ذاتی و ساختار سیستمی به ... بیشتر
کارکردهای تفکر نقدی در اخلاق از منظر آر. اِم. هِر
دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 241-268
چکیده
آر. اِم. هِر، فیلسوف اخلاق معاصر، بر این عقیده است که برای پاسخگویی به پرسش های اخلاقی، ما نیازمند تفکیک دو سطح از یکدیگر هستیم. سطح تفکر شهودی و سطح تفکر نقدی. از نظر هِر، سطح تفکر شهودی، دارای اصول بسیار ... بیشتر
بررسی امکان برون رفت از مغالطه ی طبیعت گرایانه در اخلاق از دیدگاه مایکل روس
دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 245-272
چکیده
رویکردهای طبیعتگرایانه به اخلاق درصدد هستند تا از یافته‌های علوم تجربی در مباحث فلسفه‌ی اخلاق بهره گیرند. از معروفترین رویکردهای طبیعتگرایانه به اخلاق رویکرد تکاملی است. اخلاق تکاملی همواره به ... بیشتر
نقد و بررسی آزمایش‌های لیبت
دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 247-275
چکیده
آزمایش‌های لبیت –علی‌الادعا- نشان می‌دهند که فرآیندهای ناآگاهانه مغزی، قبل از آنکه از آنها باخبر شویم، تصمیم‌های ما را شکل می‌دهند. برخی بر اساس این مطالعات تجربی مدّعی شده‌اند که ما فاقد اراده ... بیشتر
فردیت رنج و نومیدی در هنگام عمومیت بلا؛ تحلیلی آنتیکلیماکوسی
دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 247-276
چکیده
همانگونه که کییرکگور میگوید، رنج آدمی یادآور فردیت آن است؛ ولی این رنجِ متفرد در هنگام ظهور یک بلای فراگیر چگونه میشود و چه تحولاتی را از سر میگذراند؟ آیا عمومیت بلا همیشه زمینهای است ... بیشتر
تسلسل در علل مادی و مسئله عدم تناهی زمان در فلسفه ملاصدرا
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 249-268
چکیده
ملاصدرا معتقد است که تسلسل در همه ی علت ها محال است و از جمله ی این علت ها علت مادی است. البته وی برخی ترتب های مادی را از این تسلسل محال استثنا می کند. بررسی ویژگی های اجزای زمان نشان می دهد که اجزای زمان ... بیشتر
وسواسِ ذهنی: تحلیلی بر اساسِ مفاهیمِ کینه‌توزی و بد‌ـ‌وجدانی نزدِ نیچه
دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 251-278
چکیده
وسواسِ ذهنی عبارت است از افکاری ناخواسته که خارج از مهارِ فردِ مبتلا و به‌طورِ مکرّر در ذهن پدیدار می-شوند و ایجادِ اضطرابی نامعمول می‌نمایند. فرد، در واکنش، دست به اعمالِ وسواسی می‌زند که دافعِ اضطراب ... بیشتر
"سرگشتگی فاعل اخلاقی در بستر عدم قطعیت و تردید"
دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 259-286
چکیده
این جستار پژوهشی درباره عدم قطعیت هنجاری با تقریرهای مختلف و بررسی لوازم آن است. به این منظور عدم قطعیت در حیطه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، اجتماعی و حالات روانی را شرحی مختصر داده و با استفاده از روش تحقیق ... بیشتر
استعاره های جهتی محیط محاط در نظام فلسفی ملاصدرا
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 301-330
چکیده
جهات جغرافیایی یکی از مهمترین مولفه های شناختی و زبانی انسان است که در معنای تحت الفظی شان به نسبت میان اجسام در عالم طبیعت اشاره دارند. جهت محیط – محاط به رابطه دو جسم اشاره دارد که مرزهای خارجی جسم ... بیشتر
اخلاق‌باوری و قیم سالاری: امکان یا امتناع تحدید آزادی های فردی؟
دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 335-376
چکیده
”قیم‌سالاری اخلاقی“ به چه معناست و چه تقریرهایی از آن می‌توان داشت؟ ”قیم‌سالاری“ چه ربط و نسبتی با ”اخلاق‌باوری“ دارد و وجوه افتراق و اشتراکش با ”اخلاق‌باوری“ چیست؟ در ”قیم‌سالاری“، ... بیشتر
بررسی تأثیر فلسفه اسلامیﺑر معماری سنتی ایران (با بررسی موردی معماری مسجد امام اصفهان)
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 93-136
چکیده
ازآنجاکه مسجدیکی ازشاخصﺗرین بناهای معماری اسلامیﺍست، مطالعه وپژوهش درباره آن ضروری به نظرمیﺭسد. مسجد نمایان کننده باورهای قدسی دردنیای مادی است که علاوه برتأمین مکان موردنیاز بازبان کنایه واشاره ... بیشتر
حل بحران معنویت از منظر سیدحسین نصر و ارزیابی آن
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 233-260
چکیده
از دیدگاه نصر و سنت‌گرایان ریشه اصلی بحران معنویت درکنار نهادن وچشم‌پوشی ازسنت است؛چراکه سنت اصلی‌ترین منبع معنویت است. پس سنت هم آبشخور معنویت است و هم بازگشت بدان، زداینده بحران‌ها و از جمله بحران ... بیشتر
حکمت عملی از نظر آکویناس
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 255-277
چکیده
آکویناس بر این باور بود که طبیعت انسان مشتمل بر غایاتی ذاتی است که از نظمی پیروی می‌کنند که وی آن را قانون طبیعی می‌نامید. از نظر وی هم عقل نظری و هم عقل عملی دارای مبادی بدیهی‌ای هستند که بی نیاز از اثبات ... بیشتر
پرسش باز مور و هنجارمندی اخلاقی؛ نقد پل بلومفیلد
دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 257-288