نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محسن کرمی

دانشگاه هنر، گروه فلسفه‌ی هنر

چکیده

نسبت میان فیلم و فلسفه به آن سادگی‌ها که در بدو امر به نظر می‌رسد نیست. از سویی، فیلسوفان به بحث در باب ماهیّت فیلم می‌پردازند و مثلاً می‌پرسند که چه چیزی یک فیلم ضبط‌شده را به اثری هنری تبدیل می‌کند؟ و، از سوی دیگر، پاره‌ای از فیلم‌سازان می‌کوشند تا از مضامین فلسفی در آثارشان استفاده کنند و، به تعبیری، فیلم فلسفی بسازند. امّا ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و دعوی سومی نیز در دهه‌های اخیر طرح شده است: این که فیلم‌ها می‌توانند فلسفه‌ورزی کنند. این رهیافت تازه را معمولاً «فیلم به مثابه‌ی فلسفه«، «فیلم‌ـ‌فلسفه«، یا «فیلمسفه» می‌خوانند. استدلال‌های چندی در دفاع از این فرضیّه اقامه شده است و هر کدام از مدافعان این دعوی تازه، از طلایه‌دارانی چون کَوِل گرفته تا فیلسوفان حاضری چون وارتنبرگ و کرول، استدلال‌ها و تبیین‌های خاصّ خود را پیش نهاده‌اند. در جستار حاضر، از منظری دیگر، کوشیدیم تا نشان دهیم که فیلم‌ها از شش وجه می‌تواند در مقام فلسفه‌ورزی ایفای نقش کنند. یعنی هستند فیلم‌های که به شرح نکته‌ای فلسفی می‌پردازند، فیلم‌هایی که طرح‌مسأله می‌کنند، فیلم‌هایی که دفاعیّه یا ردّیّه‌ای بر موضعی فلسفی عرضه می‌دارند، فیلم‌هایی که برنهاد فلسفی اقامه می‌کنند، و فیلم‌هایی که در مقام استذکار و یادآوری عمل می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

• فیلم به مثابه‌ی فلسفه
• فیلم‌ـ‌فلسفه
• فیلمسفه
• فلسفه‌پردازی
• استدلال
• تبیین

عنوان مقاله [English]

Filmosophy or Film as Philosophy: An Essay in Possibility of Pholosophizing through Film

نویسنده [English]

• Mohsen Karami

Art University, Philosophy of Art

چکیده [English]

The relation between film and philosophy is not so easy that firstly seems. On one hand, philosophers discuss the nature of film, and, for example, ask: what makes a recording a work of art? And, on the other hand, some filmmakers attempt to utilize philosophical themes in their works, and, in a word, produce philosophical movie. But it not the whole story, and a third claim has been proposed in recent dedicates: that movies can philosophizing. This new approach usually is called “film as philosophy”, “film-philosophy”, or “filmosophy”. Several arguments have been advanced in defense of this hypothesis, and every defender of this claim have proposed their own explanations. In this essay, we try to show, from a different position, that movies can doing philosophy in six ways. That is, there are movies make an account of a philosophical point, movies aske some philosophical questions, movies make defense or denial to a philosophical position, movies propose a philosophical thesis, and movies remind us important things.

کلیدواژه‌ها [English]

• Film as Philosophy
• Film-philosophy
• Filmosophy
• Philosophizing
• argument
• explanation