نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی ره
چکیده
معرفتشناسی در ناحیة توجیه که از جانب معرفت‌شناسان امروزین در دو قالب کلّیِ مبناگروی و انسجام‌گروی ارائه شده است، در روابط میان باورها و گزاره‌ها پژوهش می‌کند. در این جستار، ابتدا به تقریر معرفت‌شناسان از مبناگرایی اشاره می‌شود و سپس الگوی پیشنهادی ارائه خواهد شد. براساس این الگو، که ادعا بر آن است که اندیشمندان مسلمان عموماً از آن پیروی می‌کردند، گزاره‌ها و باورها به: 1) گزاره‌های تماماً پشتیبان و 2) گزاره‌های غیر تماماً پشتیبان تقسیم می‌شود. این تفکیک بر حیثیت کاربردی مبتنی است. تصویر وابستگی یا متکی بودن در عبارت «وابستگی و اتکای باورهای روساخت بر زیرساخت در مبناگروی»، نقش بنیادینی در ارائة الگوی جدید دارد. ازاین‌رو دو الگو قابل‌شناسانش است: الگوی استنتاجی یا زایشی-تولیدی و الگوی پشتیبانی. اصل تناقض بر پایة اندیشة فیلسوفان مسلمان، اساسی‌ترین نوع گزاره‌های تماماً پشتیبان را تشکیل می‌دهد. براساس الگوی ارائه‌شده، برخی از اشکالات بر تقریر عادی از مبناگروی وارد نخواهد بود. در این گزارش، سنجش و پیشنهاد، مشاهده خواهیم کرد که معرفتشناسی فیلسوفان مسلمان از این الگو پیروی می‌کند و محمل کمتری برای انتقادها نسبت به تقریر عادی دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Paradigm of Islamic Thinkers’ Foundationalism: An Analysis of the Reference and Dependence of Non-Basic Propositions to Basic Propositions
نویسنده [English]
- Hashem Qorbani
Assistant Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin
چکیده [English]
Epistemologist theories of justification discuss the relationship between beliefs and propositions. These theories have been represented by the latest epistemologists in two general models: Foundationalism and Coherentism. This article first discusses the interpretations with regard to Foundationalism and then proposes a suggested paradigm. According to the Islamic thinkers’ model, beliefs and propositions are divided to: a) completely supportive propositions, and b) non-completely supportive propositions. This categorization is based on their different applications. Conceptual analyzing of coherence and dependence in (dependence or reference of superstructure beliefs on foundational beliefs) is very important in presenting the new model. Therefore, two models are propounded: inference pattern and supportive pattern. From Islamic philosophers’ point of view, the principle of contradiction is the most important type of completely supportive propositions. According to the suggested paradigm, some problems of the ordinary interpretation of foundationalism will be resolved. This article shows that epistemology of Islamic philosophers follows this model and has fewer problems as compared to the latest interpretations.
کلیدواژه‌ها [English]
- Foundationalism
- reference
- contradiction
- Supportive
)