نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حنیف امین بیدختی

پژوهشگر پسادکتریِ بنیادِ فریتز توسن، دانشگاهِ لودویگ ماکسیمیلیانِ مونیخ

چکیده

افلاطون‌پژوهی در اواخرِ قرنِ هژدهم و اوایلِ قرنِ نوزدهم دستخوشِ تغییراتِ بنیادین شد. عمده‌ی این تغییرات در آلمان و با محوریتِ دو افلاطون‌شناسِ رمانتیک، فریدریش شلگل و فریدریش شلایرماخر رخ داد. این انقلابِ نظری البته پیشتر از این دو نفر، و با کسانی چون دیتریش تیدِمان و ویلهلم گُتلیب تِنِمان، آغاز شده بود، ولی با این شلگل و شلایرماخر به اوجِ خود رسید. گرچه افلاطون‌پژوهیِ شلگل نزدِ معاصران‌اش تا اندازه‌ی قابلِ توجّهی زیرِ سایه‌ی کارِ شلایرماخر رفت، نقشِ او در شکل‌گیریِ افلاطونِ رمانتیک و افلاطون‌پژوهیِ مدرن انکارناشدنی است. این نقش با تصحیح و چاپِ مکاتباتِ شلایرماخر توسطِ دیلتای روشن شد. برای شناختنِ سرشتِ افلاطون‌پژوهیِ مدرن و نیز شیوه‌ی نگرشِ رمانتیک‌ها به فلسفه، شناختِ نقشِ شلگل و تأثیرِ اندیشه‌های افلاطون‌پژوهانه‌ی او ضروری است. نوشته‌ی پیشِ رو به افلاطون‌شناسیِ شلگل اختصاص دارد و نخستین گام در این راستا در زبانِ فارسی است. برداشتِ شلگل از افلاطون همراستا با تلقیِ او از فلسفه‌ی آرمانی به طورِ کلی است. در اینجا، با رجوع به مستندات، نخست نقشِ شلگل در جنبشِ افلاطون‌پژوهیِ رمانتیک و راه‌اندازیِ پروژه‌ی ترجمه‌ی همه‌ی نوشته‌های افلاطون به آلمانی بررسی و تشریح می‌شود. سپس به عناصرِ فلسفیِ تفسیرِ رمانتیک از افلاطونِ پرداخته می‌شود. این عناصر عبارتند از: اندیشه‌ی گسترشِ درونیِ فلسفه‌ی افلاطون، نادستگاه‌مند بودنِ فلسفه‌ی افلاطون، و نیز فهم‌ناپذیر یا بیان‌‌ناپذیر بودنِ کلّ یا واقعیت. سپس سه مساهمتِ اساسیِ شلگل در افلاطون پژوهی بررسی می‌شوند، که عبارتند از: برجسته‌کردنِ آیرونی، ارائه‌ی نظریه‌ای برای ترتیب و تعیینِ اصالتِ محاوره‌های افلاطون، و نیز داوری‌اش در موردِ «آموزه‌های نانوشته‌».

کلیدواژه‌ها

• افلاطون‌پژوهی
• افلاطونِ رمانتیک
• امرِ نامتناهی
• آیرونی
• تاریخ‌بنیادی
• آموزه‌های نانوشته

عنوان مقاله [English]

Friedrich Schlegel’s Plato Scholarship: Expression of the Infinite in Romantic Plato

نویسنده [English]

• حنیف امین بیدختی

Fritz-Thyssen Postdoc Fellow, Ludwig-Maximilians-Universität München, Munich School of Ancient Philosophy (MUSAΦ)

چکیده [English]

In the late eighteenth and early nineteenth centuries, Plato scholarship underwent fundamental changes. Most of these took place in Germany, centered on the two Romantic Plato scholars, Friedrich Schlegel and Friedrich Schleiermacher. This theoretical revolution had already begun before these two, with the likes of Dietrich Tiedemann and Wilhelm Gottlieb Tennemann, but it culminated with Schlegel and Schleiermacher. Although Schlegel’s Plato scholarship was largely overshadowed by Schleiermacher’s work, his role in shaping romantic Plato and modern Plato is undeniable. This role was revealed by Dithery’s edition of Schleiermacher's correspondence (Aus Schleiermacher’s Leben). To understand the nature of modern Plato, as well as the Romantic view of philosophy, it is necessary to recognize the role of Schlegel and the influence of his Plato scholarship. The following article is devoted to Schlegel’s understanding of Plato, which will be shown to be in line with his view of the ideal of philosophy in general. Relying on the documents, we first examine Schlegel’s role in the Romantic movement of Plato studies and in launching the massive project of translating all Plato's writings into German. The philosophical elements of the Romantic interpretation of Plato are then addressed. These elements are the idea of the inner expansion of Plato’s philosophy, its asystematic nature, and the incomprehensibility or ineffability of the infinite, the reality. Three of Schlegel’s main contributions to Plato studies are then emphasized: the idea of irony, his theory for the order and authenticity of Plato’s dialogues, and his view on the “unwritten doctrines”.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plato Scholarship
• Romantic Plato
• Irony
• the infinite
• Historism
• Unwritten Doctrines