نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه علامه طباطبائی- دانشکده ادبیات وزبانهای خارجی-گروه فلسفه
چکیده
ابن‌سینا، دو برهان «فصل و وصل» و «قوه و فعل» را بر اثبات وجود ماده اولی اقامه کرده است، در این مقاله نشان دادیم، بر هر دو برهان اشکالاتی وارد است. ادعای برهان فصل و وصل آن است که تغییر فصل و وصل ممکن نیست، مگر اینکه مؤلفۀ هیولا که حامل فصل و وصل است، موجود باشد، این مؤلفه، جزء مشترک و تأمین کنندۀ عامل اینهمانی در طول دگرگونی و تغییر است، در این مقاله در طی استدلالی نشان دادیم، این برهان از عهدۀ ادعایش یعنی اثبات وجود هیولا و نیز حل مسئلۀ تغییر فصل و وصل بر نمی‌آید. دیگر برهان اثبات مادۀ اولی، برهان قوه و فعل است، در این مقاله نشان دادیم، بر اساس برهان قوه و فعل نیز امکان اثبات مادۀ اولی مشائین وجود ندارد. ادعای برهان آن است که از اثبات ویژگی بالقوه بودن، به اثبات وجود جوهر مادۀ اولی می‌رسد، این اثبات خود گامی است در جهت رسیدن به نظریۀ مختار ابن‌سینا در باب حقیقت اشیاء مادی که «ماده-صورت‌گرایی» نامیده می‌شود، اما؛ الف) اتصاف ویژگی بالقوگی را می‌توان در چارچوب نظریۀ رقیب ماده–صورت‌گرایی، یعنی نظریۀ «بسته‌ای» نیز تبیین کرد، بدون اینکه به سراغ ماده–صورت‌گرایی رفت، هرچند، برهان قوه و فعل، حتی در چارچوب این نظریه نیز دچار مشکل است. همچنین نشان دادیم، برهان قوه و فعل، حتی در چارچوب دیگر نظریۀ رقیب یعنی نظریۀ «زیرنهاد» نیز کارآمد نخواهد بود. حاصل آنکه نشان دادیم، هر دو برهان نمی‌توانند مادۀ اولی مد نظر ابن‌سینا را اثبات کنند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Arguments to prove the Prima matter according to Ibn Sina; A critical review
نویسنده [English]
- Hamideh Mokhtari
Allameh Tabataba'i University Faculty of Persian literature and foreign languages Department of Philosophy
چکیده [English]
Ibn Sina has put forward two arguments of "continuity and disconnection" and "potentiality and actuality" to
to prove the existence of the prime matter.
The argument for continuity and disconnection is that variation and change is not possible unless there is the prime matter, the prime matter that is a common component and provides identity during variation and change. In this article, we have shown in an argument that this argument does not support its claim to prove the existence of the prime matter, nor can it solve the continuity and disconnection.
Another proof of the prime matter is the proof of potentiality and actuality, we have shown in this article, based on the argument of potentiality and actuality, it is not possible to prove the prime matter.
As we have shown, the two main arguments of the existence of the prime matter cannot prove the prime matter of Ibn Sina
کلیدواژه‌ها [English]
- Ibn Sina
- Prime matter
- Arguments
- Continuity and Disconnection
- Potentiality and Actuality
)