دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 312
بررسی مفهوم عدم در فلسفۀ هایدگر و نیشیدا
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1392، ، صفحه 135-161
چکیده
موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث‌دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می‌پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی ... بیشتر
الگوی مبناگرایی فیلسوفان مسلمان: تحلیل بازگشت و ابتنای گزاره‌های غیرپایه به گزاره‌های پایه
دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 135-154
چکیده
معرفتشناسی در ناحیة توجیه که از جانب معرفت‌شناسان امروزین در دو قالب کلّیِ مبناگروی و انسجام‌گروی ارائه شده است، در روابط میان باورها و گزاره‌ها پژوهش می‌کند. در این جستار، ابتدا به تقریر معرفت‌شناسان ... بیشتر
آیا اخلاق لویناس یک اخلاق پست‌مدرن است؟
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 141-157
چکیده
در این مقاله سعی شده است با معرفی اخلاق لویناس رگه‌های پست‌مدرنیستی اخلاق وی نشان داده شود. ابتدا توصیفی از ماهیت اخلاق پست‌مدرن ارائه شده تا با شناخت عناصر این نوع اخلاق شباهت و تفاوت بین اخلاق پست‌مدرن ... بیشتر
تأملی بر مبانی علم‌شناسیِ سهروردی و ظرفیت‌سنجی آن در ارائۀ الگوی آموزشی
دوره 11، شماره 27 ، اسفند 1400، ، صفحه 141-163
چکیده
این نوشتار در پی واکاوی مبانی حکمت اشراق در ارائۀ تعریف نوینی از علم و ترسیم الگویی آموزشی بر آن اساس است. با تأملی در مبانی نورشناسی اشراقی، معرفتشناسی، انسانشناسی و روششناسی سهروردی این مطلب ... بیشتر
سرشت وحی: مقایسۀ آراء مرتضی مطهری و نصرحامد ابوزید
دوره 4، شماره 12 ، خرداد 1393، ، صفحه 143-163
چکیده
تبیین سرشت وحی یکی از مسئله‌های پر مناقشه در الهیات ادیان ابراهیمی است. در الهیات اسلامی دربارۀ این موضوع دیدگاههای مختلفی ارائه شده است؛ براساس دیدگاه مشهور، وحی مجموعه‌ای از حقایق الهی است که توسط ... بیشتر
نگرش های فلسفی مورخان ادیان : مطالعه موردی جیمز فریزر و میر چا الیاده
دوره 7، شماره 19 ، اسفند 1396، ، صفحه 143-166
چکیده
در تألیف کتاب های تاریخ ادیان، دیدگاههای مختلف عقیدتی و فلسفی، ارزش‌ها وتصورات قبلی پژوهشگرتاریخ ادیان را در چینش و انتخاب وقایع و تنظیم آن تحت تأثیر قرار می دهد . فرضیات معرفتشناسی درباره حقیقت شناخت ... بیشتر
خطاهای نظریة خطای جان مکی
دوره 6، شماره 16 ، خرداد 1395، ، صفحه 145-171
چکیده
این مقاله می‌کوشد آرای فرااخلاقی فیلسوف اخلاق معاصر جی. ال. مکی (موسوم به نظریۀ خطا) را توصیف و تحلیل و نهایتاً سنجش انتقادی کند. نظرات فرااخلاقی و موضع شکاکانه مکی در خصوص احکام و گزاره‌های اخلاقی نیز، ... بیشتر
اخلاق اطلاعات جهانی: نقد و بررسی دیدگاه چارلز اس
دوره 10، شماره 24 ، شهریور 1399، ، صفحه 147-187
چکیده
فناوری اطلاعات روابط میان انسانها در سراسر دنیا را ممکن ساخته است. ازاین‌رو، نظریه‌پردازان اخلاقِ اطلاعات، مانند چارلز اِس، تلاش می‌کنند تا یک نظریۀ اخلاقی جهانی ارائه دهند. چارلز اس معتقد است ... بیشتر
ذهنی بودن جوهریت و عرضیّت در فلسفه صدرایی
دوره 8، شماره 21 ، دی 1397، ، صفحه 149-168
چکیده
در این مقاله نشان داده میشود در تفکّر صدرایی " وجود" هم نقش تبیین چگونگی کثرت در افراد یک ماهیت نوعیه را برعهده دارد و هم اینکه براساس نظریه حرکت جوهری لازم نیست عرض های یک ذات نقش تبیین چگونگی تحقق حرکت ... بیشتر
امکان جمع بین زندگی اخلاقی و زندگی لذت بخش از نظر ارسطو
دوره 9، شماره 22 ، شهریور 1398، ، صفحه 151-182
چکیده
نسبت میان زندگی اخلاقی و لذت و درد یکی از پرسش‌های مهم فلسفی است. آیا انسان اخلاقی لزوما لذت بیشتری از زندگی و عمل اخلاقی خود می‌برد؟ یا نه، اخلاق نسبتی با زندگی لذت‌بخش ندارد. و حتی چه بسا فرد غیراخلاقی ... بیشتر
«انسان سالکِ صدرایی»: بازخوانی رهیافت چندوجهی ملاصدرا به سلوک انسان
دوره 7، شماره 18 ، تیر 1396، ، صفحه 157-180
چکیده
ملاصدرا در آثار برجسته خود به طور گسترده و ثابت به مسئلۀ انسان و سیر تعالی او پرداخته است. «انسان سالک»، محور نظریه‌ی او در این باب را تشکیل می‌دهد که در ساختمان معنایی حکمت صدرایی از بسامد و اهمیت ... بیشتر
بررسی سه برهان سلّمی، تُرسی و حفظ النسبة در اثبات تناهی ابعاد با تکیه بر دیدگاه ملا عبدالرزاق لاهیجی
دوره 9، شماره 23 ، اسفند 1398، ، صفحه 163-195
چکیده
چکیده تناهی ابعاد پیش فرض تصدیقی بسیاری از رهیافت های فلسفی است. بر این اساس فیلسوفان مسلمان به این مسأله توجه بسیار نشان داده اند. تنها ملاصدرا در چهار بحث مهم اثبات محرک بلا متحرک، اثبات واجب الوجود، ... بیشتر
تفسیر هایدگر از فرونسیس در کتاب سوفیست افلاطون با نگاهی به کتاب هستی و زمان
دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1400، ، صفحه 163-191
چکیده
هایدگر در کتاب سوفیست افلاطون، به تفسیر کتاب ششم اخلاق نیکوماخوس ارسطو و به ویژه مبحث فرونسیس پرداخته است. وی در این کتاب به پنج نحوه‌ی کشف و گشودگی دازاین یعنی اپیستمه، تخنه، سوفیا، نوس و فرونسیس می‌پردازد. ... بیشتر
تفسیری انتقادی بر دیدگاه هایدگر در باب حقیقت افلاطونی با تکیه بر مفهوم مثال خیر
دوره 5، شماره 14 ، تیر 1394، ، صفحه 167-197
چکیده
هایدگر در مقاله‌ی نظریه‌ی افلاطون درباب حقیقت ادعا می‌کند که افلاطون با مطرح کردن نظریه‌ی مُثُل، مفهوم سنتی حقیقت به مثابه‌ی ناپوشیدگی (aletheia) را نادیده می‌گیرد و آن را به مطابقت اشیا و صور مثالی فرو ... بیشتر
بررسی و نقد نظریه‌ی سویین برن درباره علم مطلق خدا
دوره 12، شماره 28 ، مرداد 1401، ، صفحه 169-193
چکیده
«علم مطلق» وصفی از خداباوری کلاسیک است که چگونگی فهم آن بر سایر آموزه‌های خداباوری کلاسیک، همانند تغییرناپذیری، اختیار خداوند، و اختیار انسان تأثیر‌گذار است. سویین‌برن، فیلسوف انگلیسی معاصر ... بیشتر
دیالکتیک تثلیث در رابطه سکولار خدا و جهان
دوره 8، شماره 20 ، شهریور 1397، ، صفحه 171-192
چکیده
پرسش از رابطه خداوند و جهان، در طول تاریخ فلسفه، پرسشی همواره مهم و حیاتی بوده است. این رابطه گاه رابطه‌ای جدی و آن به آن و متصل و گاه منفصل و اصطلاحا سکولار است. در این نوشتار تلاش شده که بر مبنای فلسفه ... بیشتر
تکثر ادیان و جستجوی عدالت الهی
دوره 12، شماره 29 ، اسفند 1401، ، صفحه 189-222
چکیده
دنیای کنونی مملو از ادیانی است که آموزه‌ها و پیروان گوناگونی دارند. ضمن اینکه میان ادیان الهی و غیرالهی، یا خداباور و غیرخداباور، برخی اشتراکات و اختلافات قابل توجهی وجود دارد. چنین کثرتی با نظر به بسط ... بیشتر
پذیرش گزاره بدون قرینه کافی بر مبنای نقد مفهوم اعتباری از نظر ویلیام جیمز و علّامه طباطبائی
دوره 13، شماره 30 ، شهریور 1402، ، صفحه 207-232
چکیده
«اعتباری» اصطلاح پرکاربرد در معرفتشناسی است. جیمز از اعتبار به عنوان برون‌رفتی از عقل‌گرایی حداکثری استفاده می‌کند و آن را «فرض باور» یا «پذیرش اولیه باور» معنا می‌کند بهگونهای ... بیشتر
عدالت و التزام سیاسی: تحلیلی محتوایی بر گفتگوی سقراطی «کریتو»
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 31-55
چکیده
"عدالت" و "التزام سیاسی" هر یک از زاویه‌ای محور بحث فیلسوفان سیاسی در طول تاریخ اندیشه بوده‌اند. "عدالت" محور سامان نیک سیاسی است که هر فیلسوف سیاسی به دنبال تبیین و دستیابی به آن است. "التزام سیاسی" نیز ... بیشتر
خدا و اخلاق
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 107-116
چکیده
در این مقاله ریچارد به رابطۀ بین خدا و اخلاق می‌پردازد. پرسش اصلی این است که آیا امر و نهی خداوند به‌علت حسن و قبح ذاتی افعال است یا اینکه حسن و قبح افعال از امر و نهی خداوند سرچشمه می‌گیرد؟ سوئین‌برن ... بیشتر
مبانی انسان شناسی شیخ اشراق و تأثیر آن در حقوق بشر
دوره 2، شماره 7.8 ، آذر 1389، ، صفحه 141-161
چکیده
انسان شناسی، علمی است که به جایگاه انسان در هستی، و ارتباط او با طبیعت و جامعه می‌پردازد. انسان شناسی حقوق بشر به این موضوع می‌پردازد که فرهنگ‌های مختلف به حقوق بشر چگونه نگاه می‌کنند. حقوق بشر به معنای ... بیشتر
دیالکتیک حقیقت و شیء در فلسفه‌ی هایدگر
دوره 5، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 147-177
چکیده
حقیقت، پرسش‌برانگیزترین مسألة فلسفی است که اندیشة فیلسوفان را همواره به خود جلب‌کرده‌است. مارتین هایدگر با تعریف حقیقت به نامستوری (الثیا)، حقیقت را از معیار سنجش صدق و کذب گزاره خارج کرده و به آن ... بیشتر
معطوف بودن اخلاق به عینیت و عینیت‌گرایی درباره‌ی اخلاق
دوره 10، شماره 25 ، بهمن 1399، ، صفحه 151-182
چکیده
بستر کاوش مقاله‌ی پیش رو، بحث عینیت اخلاق است که در حوزه‌ی فرااخلاق مطرح میشود. اتخاذ موضع درباره‌ی این که آیا اخلاق عینی هست یا نه (و اگر عینی است، از چگونه عینیتی برخوردار است) کانون بحثهای هستی‌شناختی ... بیشتر
تأملی بر معنای مرگ‌اندیشی در فلسفة هایدگر
دوره 6، شماره 17 ، آذر 1395، ، صفحه 155-186
چکیده
مقالة حاضر سعی می‌کند تا مسألة مرگ را از دریچة تازة هستیشناسی تودستی مورد بررسی قرار دهد. منظور ما از هستیشناسی تودستی نحوهای از مواجهه با هستنده‌های تودستی (هستی‌های ابزاری) و افقهای انضمامی حیات ... بیشتر
لزوم رعایت اخلاق در کار و حرفه
دوره 2، شماره 6 ، تیر 1389، ، صفحه 159-177